Bi kịch của Neymar

Sofia Miranda, nhà báo Brazil, chia sẻ với Zing rằng thua Croatia ở tứ kết World Cup 2022 còn đau hơn thất bại 4 năm trước. “Đội Bỉ ngày đó thậm chí còn chơi hay hơn chúng tôi nhiều thời điểm“, nữ phóng viên Globo nói. “Croatia chỉ có một cú sút trúng đích trong cả trận, chúng tôi chỉ cách tấm vé đi tiếp có mấy phút. Thất bại này quá đau đớn“.

Tròn hai thập niên trôi qua kể từ lần gần nhất Brazil vô địch World Cup. 5 kỳ World Cup, nhiều lứa cầu thủ tài năng của “Selecao” được giao nhiệm vụ tái hiện thành công của các đàn anh. Trước khi giải đấu ở Qatar khởi tranh, Dani Alves nói rằng không có quốc gia nào giống như Brazil, nơi họ bắt đầu mỗi kỳ World Cup với mệnh lệnh phải vô địch.

Áp lực đặt lên vai tuyển Brazil ở World Cup 2022 là khổng lồ, nhưng đó là bởi họ biết khả năng của nền bóng đá. Cho đến trước khi Bruno Petkovic ghi bàn gỡ hòa ở phút 117, Brazil đã chơi một giải đấu gần như hoàn hảo. Họ nhảy múa trước các khung thành đối thủ theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Giấc mơ tan vỡ

Ở cuộc đối đầu Hàn Quốc tại vòng 16 đội, Neymar và các đồng đội trình diễn thứ bóng đá tiệm cận sự hoàn hảo. Roy Keane nói rằng Brazil thiếu tôn trọng đối thủ khi nhảy múa ăn mừng bàn thắng quá nhiều, nhưng rất ít người đồng ý với cựu thủ quân MU.

Bóng đá đẹp và những vũ điệu ăn mừng là thứ khiến người ta yêu mến bóng đá Brazil. Trong một thời gian dài, Neymar chính là hiện thân cho vẻ đẹp tưởng như đã mất của bóng đá Brazil. Ronaldo de Lima nói bóng đá luôn cần những pha rê bóng và niềm vui mà chân sút của PSG mang lại. Trong một thời đại mà bóng đá trở nên công nghiệp hóa và những ngôi sao hàng đầu dường như chơi máy móc hơn, Neymar trở thành đại diện hiếm hoi cho Joga Bonito, niềm tự hào về bóng đá đẹp của người Brazil.

Joga Bonito xuất hiện trên đôi chân của Vinicius Jr, Raphinha hay Neymar ở giải đấu lần này. Hàng thủ Croatia đã chơi một trận đấu hay, nhưng họ bất lực trước những pha phối hợp đẹp mắt của Neymar và các đồng đội ở cuối hiệp phụ đầu tiên.

Đó là một bài đánh trung lộ quá ngẫu hứng và đẹp mắt, kết thúc bằng việc Neymar lừa qua cả thủ môn đối phương để ghi bàn. Brazil đã áp đảo Croatia trong phần lớn thời gian của trận đấu. Chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) của họ sau trận là 2,72, với tổng cộng 21 cú sút (11 đi trúng đích). Ở phía ngược lại, Croatia có 9 cú dứt điểm và chỉ 1 trong đó đi trúng đích.

Không nhiều đội tuyển quốc gia trên thế giới có thể ghi bàn ở hiệp phụ theo cách ngẫu hứng như Brazil. Và có lẽ chỉ Neymar cùng các đồng đội của anh đủ kỹ thuật và sự tinh tế để “nhảy múa” ở quãng thời gian cuối trận như vậy. Khi họ ghi bàn, không nhiều người tin rằng Croatia có thể lật ngược thế cờ.

Tuy nhiên, bàn thắng đẹp của Neymar dường như là khởi đầu cho bi kịch. Các cầu thủ Brazil đã nghĩ gì khi lao 7 cầu thủ lên phần sân đối phương ở một tình huống tấn công, trong thời điểm trận đấu chỉ còn vài phút nữa là kết thúc? “Selecao” đang dẫn 1-0 và họ chỉ cần phòng ngự chặt chẽ là đủ khiến cơ hội của Croatia chấm dứt. Hơn nửa thập niên Tite dẫn dắt tuyển quốc gia Brazil, chiến lược gia 61 tuổi nhận nhiều chỉ trích vì cách tiếp cận trận đấu quá thực dụng.

Nhiều năm qua, “Selecao” của Tite nổi tiếng với khả năng phòng ngự chặt và chơi bóng theo kiểu châu Âu hơn là trình diễn thứ bóng đá theo kiểu Joga Bonito truyền thống. Trước khi vòng tứ kết World Cup 2022 diễn ra, Brazil là đội có hàng thủ tốt nhất giải đấu ở khía cạnh để đối thủ tạo ra xG. Họ chơi phản công cực hay và linh hoạt trong các sơ đồ hay chiến thuật.

Nhưng vị HLV thực dụng hàng đầu của bóng đá Brazil đã không thể ngăn chặn một bàn thua đáng trách từ phản công, khi đội hình “Selecao” dâng cao trong bối cảnh đang dẫn trước đối thủ. Neymar và các đồng đội đã nghĩ gì? Họ phải chăng tin rằng mình có thể ghi thêm bàn thắng vào lưới Croatia để kết liễu đối thủ, và khép lại một trận đấu hoàn hảo?

Bàn thắng đẹp của Neymar trước đó có lẽ khiến Brazil chủ quan. Đó là bi kịch. Người Brazil nhảy múa trong trận đấu với Hàn Quốc, gợi cho người ta cảm giác về một đội bóng từng chinh phục thế giới hai thập niên trước. Và có lẽ khi Tite nhảy cùng các học trò trong pha ăn mừng bàn thắng ở vòng 16 đội, HLV người Brazil không còn giữ được sự thực dụng vốn có.

Những giọt nước mắt

Croatia chỉ cần một khoảnh khắc, một cú dứt điểm trúng đích để ghi bàn vào lưới Brazil. Trước trận đấu, họ bị đánh giá thấp hơn đối thủ. Ngoại trừ Luka Modric, Marcelo Brozovic, Mateo Kovacic hay Ivan Perisic, chất lượng đội hình của Croatia không thể so với Brazil.

Petkovic, người ghi bàn gỡ hòa, đang chơi ở Dinamo Zagreb sau giai đoạn thất bại ở các giải đấu lớn châu Âu. Mislav Orsic, người kiến tạo quả quyết định, vài năm trước còn thi đấu ở Trung Quốc và Hàn Quốc. Thủ môn Dominik Livakovic, người tạo ra cơn ác mộng cho Brazil ở loạt luân lưu, chưa từng chơi cho một đội bóng nào bên ngoài Croatia.

Nhưng đó mới là bản chất của bóng đá. Những ngôi sao đắt giá của Brazil đã thất bại trước một đội bóng bị đánh giá thấp hơn. Neymar khóc nức nở trong ngày anh ghi bàn thắng thứ 77 cho ĐTQG Brazil. Bên ngoài xứ samba, tiền đạo của PSG được công nhận đã san bằng kỷ lục ghi bàn do Pele lập được trong màu áo “Selecao”. Tuy nhiên, LĐBĐ Brazil (CBF) sau đó cho rằng Neymar chưa cân bằng được kỷ lục của Pele, bởi họ ghi nhận “Vua bóng đá” đã có 95 bàn cho ĐTQG.

Cách người Brazil muốn giữ kỷ lục của Pele cho thấy họ dường như muốn níu kéo hào quang trong quá khứ, níu kéo vị thế của một nền bóng đá từng chinh phục cả thế giới. 10 năm trước, một Neymar tuổi teen nhảy múa trên các sân cỏ Brazil được ví như “Pele mới”. Cậu bé sinh năm 1992 đi đúng lộ trình của một thần tượng bóng đá xứ samba, khi sang Barcelona và chinh phục các danh hiệu.

Nhưng những giọt nước mắt của Neymar rơi trên sân Education City vừa qua có thể là chỉ dấu cho một sự nghiệp dang dở. Neymar có thể sẽ không giành Quả bóng vàng hay giúp nền bóng đá vô địch World Cup. Ở tuổi 30, Neymar hoàn toàn có thể dự một kỳ World Cup nữa. Nhưng bản thân tiền đạo PSG trước giải đã úp mở về khả năng chia tay tuyển quốc gia sau World Cup năm nay. Neymar nói rằng nhiều thời điểm anh thật sự mệt mỏi về cả thể chất lẫn tinh thần.

Năm 17 tuổi, anh chơi trận chuyên nghiệp đầu tiên và nhận kỳ vọng của cả nền bóng đá. Những chấn thương hành hạ Neymar trong nhiều năm qua. Áp lực cùng những chỉ trích từ chính người hâm mộ Brazil cũng khiến mọi thứ với tiền đạo này thêm khó khăn. Ngay sau khi Neymar dính chấn thương ở trận gặp Serbia, nhiều người người hâm mộ Brazil quá khích thậm chí ăn mừng, điều khiến Ronaldo “béo” hay nhiều cầu thủ khác giận dữ.

“Tôi đã thực sự sợ hãi. Hôm dính chấn thương, tôi thức trắng đêm và khóc“, Neymar nói sau trận thắng Hàn Quốc. Chân sút 30 tuổi trải lòng rằng anh đã nỗ lực để kịp bình phục trước vòng knock-out.

Anh đã làm được và tỏa sáng ở giải đấu trên đất Qatar. Nhưng có lẽ chỉ một mình Neymar là không đủ. Thứ bóng đá đẹp mà người Brazil nghĩ rằng họ có thể trình diễn tại World Cup 2022 hóa ngây thơ trước Croatia. Hoặc cũng có thể đó đơn giản là sự nghiệt ngã của bóng đá.