Một bàn của Messi là không đủ để cứu tập thể Argentina vốn được đánh giá cao hơn năng lực thực tế của họ.
Tại sao Argentina chỉ có thể ghi nổi một bàn nhờ quả phạt đền của Messi dù kiểm soát bóng tới 70% thời lượng trận đấu và có chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) lên tới 2,3 (so với 0,15 của Saudi Arabia)? Tại sao Messi và các đồng đội rơi vào thế việt vị tới 10 lần? Câu trả lời nằm ở phương án phòng ngự và pressing mà HLV Renard áp dụng cho Saudi Arabia.
Argentina của HLV Lionel Sebastian Scaloni vào trận với đội hình 4-4-2 nhưng cách triển khai tấn công thực tế là 2-3-5. Rodrigo De Paul dâng cao cùng Angel Di Maria, Papu Gomez, Lautaro Martinez và Messi tạo thành hàng công 5 người. Leandro Paredes là tiền vệ trụ duy nhất, hai hậu vệ cánh Nahuel Molina và Nicolas Tagliafico tiến lên ngang hàng với anh.
Thời gian qua, đã có rất nhiều đội bóng triển khai tấn công theo phương án này. Tuy nhiên, hai hậu vệ cánh thường sẽ di chuyển vào khu vực giữa sân gần tiền vệ trụ hoặc một lùi xuống vị trí trung vệ để tạo thành đội hình 3-2-5. Đây là phương án phổ biến và hiệu quả để các cầu thủ dễ dàng luân chuyển bóng trên sân nhà và tổ chức tấn công. Nhưng có điều lạ là cả Molina và Tagliafico đều bám cánh thay vì di chuyển vào giữa.
Cấu trúc 3-2-5 của Argentina và khối phòng ngự mid block của Saudi Arabia.
Trong khi đó, các cầu thủ Saudi không hề lùi sâu về sân nhà, phòng ngự co cụm (low block) để ngăn chặn Messi và các đồng đội như dự đoán. Với đội hình 4-4-2, HLV Renard đẩy hàng thủ 4 người lên rất cao, sát với khu vực trung tuyến. Hai tiền đạo Saudi đeo bám Paredes như hình với bóng để ngăn chặn tiền vệ trụ của Argentina tổ chức tấn công.
Bốn tiền vệ của đội bóng Trung Đông lùi xuống sát hàng thủ, bóp nghẹt không gian giữa hai tuyến, khiến 5 cầu thủ tấn công của Argentina không có khoảng trống để xoay xở và phối hợp (mid block).
Trên thực tế, đây không hẳn là chiến thuật phòng ngự hoàn hảo bởi nó tạo nhiều không gian cho cặp trung vệ của Argentina di chuyển lên cao, phất bóng cho các cầu thủ tấn công. Tuy nhiên, cả Cristian Romero và Nicolas Otamendi đều không phải là những trung vệ có khả năng chuyền bóng tốt. Do đó, những cú phất bóng của họ thường chậm, dẫn đến việc cầu thủ tấn công Argentina rơi vào thế việt vị. Còn những đường chuyền ngắn bị chặn lại dễ dàng.
Đồng thời, cặp tiền đạo của Saudi Arabia pressing rất có ý đồ. Không chỉ vô hiệu hóa tiền vệ trụ của Argentina, họ thường luân phiên ngăn chặn trung vệ đối thủ phát triển bóng. Một điểm yếu khác của Argentina là cặp hậu vệ cánh thiếu tốc độ, không có khả năng tham gia tấn công hiệu quả. Vì vậy, bộ tứ tiền vệ Saudi chủ yếu tập trung trấn giữ khu vực giữa sân, khiến Messi và các cầu thủ tấn công của Argentina khó nhận bóng, khó di chuyển.
Để tìm kiếm không gian hoạt động, có những lúc cặp tiền vệ trung tâm Paredes và De Paul phải lùi sâu hẳn về phần sân nhà để lấy bóng. Tuy nhiên khi đó, tuyến giữa của Argentina không có người kết nối để tiếp bóng cho các cầu thủ tấn công.
Hàng phòng ngự dâng cực cao của Saudi là bài toán Argentina không giải nổi.
Trong hiệp hai, sau khi Paredes rời sân, De Paul trở nên năng nổ hơn. Anh lùi sâu về sân nhà như một trung vệ, cầm bóng tiến lên phía trước, buộc một tiền vệ cánh của Saudi phải áp sát, từ đó tạo khoảng trống để Di Maria nhận bóng trong tư thế một đối một với hậu vệ cánh đối phương. Có vài lần Di Maria bám biên và tạt bóng nguy hiểm vào vùng cấm địa của Saudi. Dù vậy, Argentina không tận dụng được các cơ hội họ tạo ra.
Trong khi Saudi pressing cực kỳ hiệu quả, Argentina với nhiều cầu thủ lớn tuổi không làm được điều đó để ngăn chặn Saudi tổ chức tấn công. Nhiều thời điểm trong trận, tiền vệ số 8 của Saudi là Abdulelah Al Malki lùi sâu về trước vùng cấm địa cùng hai trung vệ tạo thành bộ ba đối mặt với Messi và Martinez. Khi Messi và Martinez pressing bộ ba này, họ không có lợi thế về quân số đồng thời cũng không quyết liệt. Đây là điều dễ hiểu với Messi bởi anh đã 35 tuổi.
Chính vì vậy, Al Malki thường dễ dàng đưa bóng được lên giữa sân cùng hai tiền vệ trung tâm của Saudi tạo thành thế 3 chống 2 trước Paredes và De Paul, qua đó phối hợp mạch lạc và gây nhiều khó khăn cho hàng thủ Argentina.
Rõ ràng trong cuộc đối đầu chiến thuật này, HLV Renard cho thấy tính toán cao tay vượt xa người đồng nghiệp Scaloni. Saudi chơi ổn định suốt cả trận đấu, khiến Messi và các siêu sao Argentina ức chế, không phát huy được năng lực. Ngược lại, HLV Scaloni không tìm ra phương án hóa giải chiến thuật của Saudi và Argentina đã thua một cách xứng đáng.
