World Cup là con gà đẻ trứng vàng của FIFA. Ảnh: Reuters.
Ý định ban đầu của LIên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) cho World Cup 2026 là 80 trận. 48 đội tuyển sẽ chia thành 16 bảng, mỗi bảng 3 đội, trong đó hai đội đầu bảng sẽ đi tiếp. Kế hoạch mới của FIFA đã được thông qua nâng số trận lên 104, nhiều hơn 30% so với kế hoạch ban đầu.
Trong đó, 48 đội được chia thành 12 bảng, mỗi bảng 4 đội. 8 đội đứng thứ ba có thành tích tốt nhất sẽ được đi tiếp.
Vì sao FIFA làm điều này?
Argentina là đội vô địch World Cup gần nhất. Ảnh: Reuters.
Mũi tên trúng hai đích
The Athletic tin lý do đứng sau quyết định này là bởi ý tưởng ban đầu chưa hợp lý. Việc mỗi bảng chỉ có 3 đội và lấy 2 đội đi tiếp được cho là tạo điều kiện để hai đội đá lượt trận cuối dễ dàn xếp tỷ số hơn.
Việc chia theo kế hoạch mới khiến viễn cảnh này khó xảy ra. Các lượt trận cuối cũng trở nên hấp dẫn khi cuộc đua cho vị trí thứ ba có thành tích tốt nhất được dự báo sẽ rất gay cấn. Đội thua cả hai lượt trận đầu vẫn có khả năng đi tiếp nếu thắng đậm lượt cuối.
Đứng trên góc độ thể thao, việc thay đổi phương án tổ chức giải là hợp lý. Đứng trên góc độ quản lý và làm kinh doanh, quyết định thay đổi thể thức và tăng 30% số trận còn hợp lý hơn khi 104 trận được dự báo sẽ mang lại nguồn thu tuyệt vời cho FIFA.
Kỳ World Cup 2022 tại Qatar mới đây đã chứng minh ở thời đại 4.0, Liên đoàn Bóng đá thế giới có thể kiếm tiền nhiều cỡ nào với một giải đấu tổ chức tập trung. Bất chấp việc diễn ra vào mùa đông, cả thế giới đã theo dõi từng chi tiết nhỏ nhất của giải đấu trên đất Qatar.
FIFA đã kiếm 7,5 tỷ USD từ World Cup 2022 chỉ nhờ các hoạt động quảng cáo, nhiều hơn 1 tỷ USD so với World Cup 2018. Business Today phân tích khoản thu khổng lồ này đến từ việc FIFA tổ chức World Cup ở địa điểm nhỏ, với bán kính chỉ 50 km từ trung tâm Doha, từ đó tiết kiệm được nhiều chi phí khác nhau.
Tại World Cup 2026, việc tổ chức ở ba quốc gia Mỹ – Mexico – Canada sẽ buộc FIFA vung tiền để đảm bảo công tác tổ chức. Liên đoàn Bóng đá Thế giới buộc phải tìm ra cách cân đối lại hai khoản này. Rõ ràng, chẳng có cách nào dễ hơn ngoài tăng số trận và thời gian tổ chức, từ đó bán được nhiều quảng cáo hơn.
Bản quyền truyền hình là một khoản thu khác của FIFA. Việc nâng số đội tham dự lên 48 mở ra nhiều cơ hội cho những nền bóng đá nhỏ (như Việt Nam). Giá bản quyền truyền hình từ nay đến 2026 cũng sẽ tăng phi mã. Những quốc gia lần đầu dự World Cup chắc chắn không ngại vung tiền để mang sóng truyền hình về phục vụ dân sinh. FIFA cũng thừa đủ khôn ngoan để đẩy giá kiếm lời.
Việc gia tăng số đội tham dự World Cup từ 32 lên 48 từ lâu đã được xem là quyết định sẽ khiến cúp thế giới đánh mất hấp dẫn. Quá nhiều trận đấu chênh lệch đẳng cấp không phải viễn cảnh người hâm mộ bóng đá nào cũng thích thú.
Nhưng World Cup với FIFA trên hết là công cụ để kiếm tiền. Vỏ bọc đưa bóng đá tới những hang cùng ngõ hẻm của thế giới là cái cớ hoàn hảo để FIFA giúp “con gà” World Cup mắn đẻ trứng vàng hơn nữa.
FIFA đặt mục tiêu kiếm bộn tiền từ World Cup 2026. Ảnh: Reuters.
Cuộc đấu với UEFA
Không tính World Cup 2022, doanh thu trung bình một năm của FIFA chỉ đạt mức 1,61 tỷ USD. Con số này của Liên đoàn Bóng đá Châu Âu (UEFA) lên tới 6,77 tỷ. Với việc sắp thay đổi thể thức của UEFA Champions League, UEFA sẽ tiếp tục vượt mặt FIFA trên hành trình kiếm tiền.
Những quan chức của FIFA dĩ nhiên không thích điều này. Đó là lý do FIFA liên tục tìm cách cải tiến các giải đấu có mặt những cỗ máy thương mại hàng đầu để mang về lợi nhuận.
Cúp Liên lục địa trong quá khứ chỉ là trận đấu giữa đội vô địch châu Âu và Nam Mỹ. Giờ đây, FIFA cải tiến trận đấu tìm ra đội bóng số một thế giới bằng cả giải đấu mang tên FIFA Club World Cup với 6 đội tham dự cùng 7 trận diễn ra ở Saudi Arabia.
Kỳ World Cup 2022 đã mang về tới 7,5 tỷ USD lợi nhuận và FIFA không giấu tham vọng gia tăng con số này. Giữa tháng 2, hội đồng FIFA nhấn mạnh mục tiêu tăng doanh thu lên con số 11 tỷ USD cho nhiệm kỳ 2023-2026 với điểm nhấn chính là kỳ Cúp thế giới ở Mỹ – Canada – Mexico.
Cuộc chạy đua kim tiền này cũng là lý do xuất hiện tin đồn FIFA muốn rút ngắn thời gian tổ chức World Cup từ 4 năm xuống chỉ 2 năm. So với Champions League diễn ra thường niên và mang về nguồn thu khủng cho UEFA, FIFA rõ ràng muốn “con gà” World Cup xuất hiện nhiều hơn.
