Thắng Senegal 3-0 là chiến thắng thứ sáu của đội Anh trong một trận đấu loại trực tiếp ở một giải lớn dưới triều đại HLV Gareth Southgate. Đội Anh trong trận gặp Senegal rõ ràng có một bước tiến rất lớn so với cách đây bốn năm tại nước Nga.
Đội Anh chưa đương đầu với thử thách lớn
Trận đấu loại trực tiếp đầu tiên ông Southgate cầm quân là khi Anh gặp Colombia trên SVĐ Spartak Moscow. Đó là một buổi tối kiệt quệ về cảm xúc và đầy sợ hãi. Lẽ ra đội Anh đã giành chiến thắng trong 90 phút. Bị gỡ hòa phút bù giờ. Suýt thua trong hiệp phụ. Suýt thua trong loạt sút luân lưu 11m. Nhưng rồi bước ra với chiến thắng.
Tuyển Anh có trận thắng khá dễ dàng trước Senegal. Ảnh: Reuters.
Gặp Senegal đêm qua, sau thời gian vật lộn với đối thủ, Anh chiếm tiên cơ với hai bàn thắng trước giờ nghỉ. Sớm ghi bàn thứ ba, thực hiện những sự thay đổi, tiết kiệm năng lượng, kết thúc trận đấu một cách không ầm ĩ, không kịch tính. Hiệu suất nâng lên đáng kể. Kane đã ghi bàn. Southgate đã ổn định bánh lái.
Có một số lý do để lạc quan. Anh giữ sạch lưới ba trận cho đến nay. Một nhà vô địch thường phải là đội phòng thủ tốt. Họ tìm lại sự sắc bén trước khung thành, 12 bàn sau bốn trận, không bàn nào từ chấm phạt đền. Bốn năm trước, họ gặp khó khăn trong việc ghi bàn từ trận đấu mở. Bây giờ chúng đến với họ khá dễ dàng.
Nhưng cần nhắc lại, đó là Anh chưa gặp đội nào cứng cựa, để Southgate có thể thể hiện tính thực dụng của ông ra sao, tiến bộ về mặt chiến thuật của ông thế nào. Trong sáu chiến thắng Anh giành được ở các trận đấu loại trực tiếp từ World Cup 2018 đến Euro 2020 và giải này, Anh mới chỉ thắng một đội được coi là hàng đầu là Đức. Nhưng đó là đội Đức già nua mệt mỏi sau bảy năm vô địch thế giới, và cũng là trận đấu cuối cùng của HLV Joachim Loew.
Hàng thủ nếu cẩu thả sẽ bị Pháp trừng phạt
Giờ là Pháp. Phẩm chất của đội Anh và của Southgate thật sự thế nào sẽ được định rõ trong trận đấu này. Pháp đương kim vô địch thế giới. Pháp không phải đội từng tốt. Họ đang rất tốt. Không có thử thách nào lớn hơn Pháp trong bóng đá thế giới lúc này. Không phải Tây Ban Nha, không phải Brazil, không phải Argentina của Lionel Messi.
Mbappe là tiền đạo đáng sợ nhất thế giới hiện tại. Ảnh: Reuters.
Mối bận tâm lớn nhất của Southgate không phải là tấn công bằng cách nào. Mà làm sao để khóa chân Kylian Mbappe. Một đường chuyền cho Oliver Giroud ghi bàn, cộng với hai cú sút đi vào hai bên nóc lưới Ba Lan của Mbappe làm chúng ta há hốc miệng. Mbappe đạt đến tầm á thần.
Giroud mới lập kỷ lục ghi 52 bàn cho ĐTQG Pháp, Giroud hãy tận hưởng nó, vì nó không kéo dài lâu, Mbappe sẽ là chủ nhân mới của kỷ lục này trong vài năm tới. Mbappe mới 24 tuổi, anh đã có 9 bàn sau chưa đầy hai kỳ World Cup. Anh sẽ còn nhiều kỳ World Cup nữa, và việc phá kỷ lục 16 bàn ghi tại các World Cup của Miroslav Klose chỉ còn là vấn đề thời gian với Mbappe.
Đội Anh giữ sạch lưới trước Senegal, nhưng nhìn kỹ vào hàng phòng thủ của Southgate, các CĐV Anh không khỏi lo lắng. Chỉ mất bốn phút đến Boulaye Dia chạy thẳng vào phía sau Harry Maguire, vào khoảng trống lớn phía sau hàng thủ Anh. Nửa tá lần trong hiệp một, Harry Maguire hoặc John Stones – thường rất giỏi cầm bóng – đã trả thẳng bóng cho các cầu thủ Senegal.
Nếu Sadio Mane có mặt trên sân, đội Anh chắc chắn đã bị trừng phạt. Nếu Mbappe và Antoine Griezmann và Ousmane Dembele được hưởng những đường chuyền cẩu thả này của các trung vệ Anh thì “Trận đấu derby eo biển Manche” sẽ kết thúc sau hiệp một.
Cầu thủ duy nhất trên hành tinh chặn được Mbappe?
Cho rằng sự cẩu thả đó sẽ không lặp lại khi đối mặt với Pháp, Southgate phải có giải pháp hữu hiệu ngăn chặn Mbappe. Các cựu cầu thủ Gary Neville, Rio Ferdinand và Theo Walcott tiến cử Kyle Walker với kinh nghiệm, sức mạnh và tốc độ sẽ là người bắt chết được Mbappe. Rio Ferdinand còn đi xa hơn khi nói Walker là “cầu thủ duy nhất trên hành tinh” có thể ngăn chặn được Mbappe.
Walker là phương án khả thi nhất trong tay HLV Southgate để khóa chân Mbappe. Ảnh: Reuters.
Trước giải đấu, các chuyên gia đã dự đoán Southgate dùng hệ thống bốn hậu vệ trong các trận vòng bảng vì các đối thủ này đều dưới cơ Anh. Và HLV tuyển Anh sẽ dùng hệ thống ba trung vệ khi gặp các đội bóng mạnh ở vòng đấu loại trực tiếp. Ở trận gặp Senegal, vì đối thủ thiếu các ngôi sao hàng đầu là Mane và Idrissa Gueye nên Southgate tiếp tục dùng hệ thống bốn hậu vệ.
Theo logic, Southgate sẽ dùng hệ thống ba trung vệ cho trận gặp Pháp, một hệ thống thiên về phòng thủ, đảm bảo việc khi một trung vệ này ra tranh chấp với đối thủ, sẽ luôn đủ người để bọc lót cho anh ta phía sau. Nhưng trước Pháp, trước Mbappe cơ động, biết làm tất cả mọi việc trên sân bóng, không có hệ thống phòng thủ cố định nào có thể đứng vững nếu tiền đạo này có một buổi tối bùng nổ nữa.
Nên khả năng Southgate vẫn dùng hệ thống bốn hậu vệ, cắt cử Walker đeo bám Mbappe trên toàn sân. Báu vật quý giá nhất của Mbappe là tốc độ, 38 km/h, không ai có thể tăng tốc trong 5-6 mét đầu nhanh như anh. Bảo bối quý giá nhất của Walker cũng là tốc độ, mùa giải này, đội ngũ kỹ thuật Premier League đã công bố tốc độ cao nhất của Walker đạt 37,8 km/h, xếp sau cầu thủ mới gia nhập Liverpool là Darwin Nunez (38 km/h). Như vậy, Mbappe và Walker luôn nằm trong tốp 5 cầu thủ có tốc độ cao nhất thế giới.
Nếu không cắt cử người theo sát Mbappe, anh ta có thể là “người săn trộm” như bàn thắng thứ hai vào lưới Đan Mạch, lặng lẽ lẻn từ phía sau, rồi như từ dưới đất trồi lên đón quả tạt ghi bàn. Mbappe có thể đánh đầu, lốp bóng, xục bóng bằng má ngoài chân qua đầu thủ môn, vẩy má ngoài, sút xa, khống chế bóng điêu luyện trong phạm vi hẹp để đưa bóng ra tầm chân thuận tiện nhất cho việc dứt điểm. Phải có một cầu thủ có kỹ năng của một trung vệ giỏi để hạn chế các ưu điểm đó của Mbappe. Walker là người như vậy, khi anh vẫn chơi trung vệ trong hệ thống ba trung vệ của đội Anh.
Kyle Walker sẽ “bắt chết” Mbappe thế nào?
Trong năm bàn thắng Mbappe ghi từ đầu giải, bàn trong trận gặp Úc là đánh đầu. Bàn đầu tiên trong trận gặp Đan Mạch là từ một pha phản công, Mbappe bật tường với Theo Hernandez và băng xuống dứt điểm, không có ai đeo bám anh. Bàn thứ hai trận gặp Đan Mạch, cầu thủ giao nhiệm vụ để mắt đến anh đã xoay lưng lại với anh, để anh bắt tốc lẻn xuống ghi bàn.
Nhìn lại hai bàn thắng của Mbappe khi gặp Ba Lan, cú sút rất đẹp nhưng phải thừa nhận, Mbappe có nhiều khoảng trống để nhận bóng, chỉnh bóng và sút. Bàn thứ nhất, không ai đứng chắn trước mặt anh. Bàn thứ hai, cầu thủ đeo bám lại ở sau lưng anh, không dám tác động đến anh khi đang trong vòng cấm.
Walker và Mbappe đã đối mặt nhau vài lần trong khuôn khổ Champions League.
Vậy muốn kèm Mbappe, ngoài tốc độ cao, phải rất tập trung, không lơi mắt khỏi Mbappe, luôn đứng trước mặt anh, đọc trận đấu tốt để biết khi nào bóng sẽ phát triển hướng về Mbappe. Khi kèm thì đứng ở một khoảng cách vừa phải so với Mbappe, không quá xa vì xa quá sẽ để Mbappe nhận bóng thoải mái. Mà nếu đứng gần quá, Mbappe sẽ thực hiện một nhịp đỡ bóng để thoát người qua luôn. Và nếu Walker kèm Mbappe ở một phần ba phần sân của Anh thì phải luôn có Maguire hoặc Stones bọc lót phía sau cho Walker.
Sẽ có những đường bóng Pháp phản công và Walker thấy mình một đối một với Mbappe mà phía sau không có ai hỗ trợ, nếu Mbappe vượt qua Walker thì đội Anh sẽ thua bàn. Mbappe có khả năng giữ thăng bằng tuyệt vời, cho phép anh thực hiện hiệu quả các pha giả sút và đổi hướng thoát xuống. Walker phải làm gì?
Hãy xem Virgil van Dijk khi Hà Lan gặp Pháp. Van Dijk đứng trước mặt Mbappe, khoảng cách vừa đủ, lưng xoay về phía khung thành, tức là che hướng Mbappe nhập vào giữa sân để có góc sút tốt. Để chừa hướng rộng cho Mbappe thoát xuống biên và chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc đua tốc độ.
Nếu Van Dijk nóng vội, ào vào tranh bóng, dễ bị Mbappe đảo người qua. Kiên nhẫn chờ đợi xem Mbappe làm gì trước rồi mới thực hiện giải pháp đối phó tiếp theo. Đẩy Mbappe vào thế buộc anh ta phải đưa ra sự lựa chọn trước. Tất nhiên, Walker đã có kinh nghiệm đối đầu với Mbappe khi Manchester City đụng độ với Paris Saint Germain vài lần trong khuôn khổ Champions League các mùa bóng gần đây.
Có thể Deschamps chỉ đạo Mbappe chơi sang cánh phải hoặc chơi lùi xuống, kể cả những lúc này Walker cũng phải bám theo như hình với bóng. Vì ở vị trí nào Mbappe cũng nguy hiểm, mà đội Anh không có cầu thủ kèm người nào giàu tốc độ và kinh nghiệm như Walker. Đừng hy vọng vào một sự làm việc tập thể trong trường hợp kèm Mbappe.
Hãy nhớ bàn thắng ấn định tỷ số 4-2 cho Pháp trong trận chung kết World Cup 2018 của Mbappe. Anh có bóng trước vòng cấm, các tiền vệ Croatia không dâng lên chặn anh vì sợ anh có thể đi bóng vượt qua họ. Nhưng việc đứng xa Mbappe như vậy là họ đã cho anh thực hiện một cú sút xa miễn phí. Và cú sút chìm đó thành bàn. Sẽ không có cú sút xa miễn phí nào như vậy nếu Walker luôn bám dính lấy Mbappe.
Walker trước khi vào giải đã bị chấn thương. Anh trải qua một cuộc phẫu thuật nhỏ sau khi dính chấn thương háng trong trận derby thành Manchester đầu tháng 10. Nhưng ông Southgate vẫn đưa Walker đến Qatar. Hai trận đầu, Walker nghỉ. Trận thứ ba gặp Wales, anh được đưa vào sân chơi 57 phút. Trận gặp Senegal, anh chơi đủ, thật may.
Từ khi có kết quả bắt thăm chia bảng, Southgate đã dự liệu cho khả năng Anh gặp Pháp ở tứ kết, cho khả năng sẽ phải giải bài toán khóa chân Mbappe. Việc đặt niềm tin Walker sẽ trở lại đúng lúc sau chấn thương của Southgate chính là để giải bài toán này.
