Doanh thu giảm, hàng loạt thương hiệu ăn khách bị vắt sữa khiến dòng phim kinh dị bị quay lưng. Trong bối cảnh nhiều biến động, phim kinh dị chật vật tìm kiếm lối đi riêng.
Năm 2023 chứng kiến sự trồi sụt của hàng loạt thương hiệu ăn khách như Marvel Studios, Fast & Furious và mảng phim kinh dị cũng không phải là ngoại lệ. Insidious 5, The Nun 2, Scream IV, Knock at the Cabin là những cái tên nổi bật thời gian qua. Theo đó, sự chủ quan trong việc lệ thuộc vào thương hiệu, thiếu đầu tư kịch bản nội dung khiến khán giả không còn mặn mà.
Không chỉ đơn thuần là một thể loại giải trí, phim kinh dị còn gắn bó sâu sắc trong lịch sử hình thành và phát triển điện ảnh thế giới. Để tìm hướng đi cho riêng mình, các hãng phim liên tục cập nhật xu hướng, đổi mới cách tiếp cận. Song chặng đường để trở về thời hoàng kim của phim kinh dị còn nhiều chông gai.
Loạt thương hiệu thoái trào
Khi Insidious (2010) và The Conjuring (2013) ra mắt khán giả toàn cầu cũng là khởi đầu cho giai đoạn bùng nổ kéo dài gần một thập kỷ của phim kinh dị. Bộ đôi Warner Bros. và Sony Pictures liên tiếp cho ra mắt hàng loạt hậu truyện, tiền truyện, ngoại truyện từ hai tác phẩm trên. Riêng The Conjuring phát triển mạnh mẽ tới mức trở thành một vũ trụ phim kinh dị.
Bước ra từ vũ trụ The Conjuring, ma sơ Valak hay búp bê Annabelle trở thành biểu tượng của phim kinh dị hiện đại. Việc khán giả bàn tán sôi nổi về những màn hù dọa hay tạo hình theo hướng hài hước là điều thú vị chưa từng có tiền lệ.
Trên thực tế, màn chào sân của Valak trong The Conjuring 2 (2016) giúp tác phẩm thu về 322 triệu USD toàn cầu. Hai năm sau, hãng phim Warner Bros.cho ra mắt phần tiền truyện về ác quỷ ma sơ The Nun (2018) cũng thành công khi thu về 366 triệu USD, theo Box Office Mojo. Tương tự, búp bê Annabelle cũng bội thu khi mang về 794 triệu USD cho 3 phần phim riêng.
Sau thành công về mặt doanh thu và hiệu ứng từ khối nhân vật này mang lại, các nhà sản xuất đối mặt với thách thức phát triển loạt phim. Bài toán khiến nhiều hãng phim đau đầu là việc tìm kiếm một câu chuyện mới, đồng thời phải móc nối tới các dự án trước.
Tái xuất năm 2023, The Nun 2 không để lại ấn tượng với một kịch bản nhàm chán, những màn hù dọa lưng chừng. Phải nhờ vào danh tiếng của Valak, bộ phim mới có thể thu về 268 triệu USD, theo Box Office Mojo. Khi ma sơ, búp bê quỷ ám bị lép vế, giới kinh dị trở về với các dự án độc lập với hy vọng gây tiếng vang như những người tiền nhiệm.
Hai bộ phim Scream IV hay Saw X đều là những thương hiệu kinh dị đình đám một thời rơi vào cảnh bị vắt sữa kiệt quệ. Những tác phẩm này đã không còn sức cạnh tranh, chỉ đơn thuần phục vụ cho nhóm người hâm mộ lâu năm của loạt phim.
Khán giả đã quá quen thuộc với những kịch bản “ăn liền”, những màn hù dọa, tạo hình kinh dị không còn gây ấn tượng. Để thoát khỏi khủng hoảng, các nhà sản xuất, hãng phim hàng đầu Hollywood chủ động cập nhật xu hướng, tìm kiếm những chất liệu mới.
Chật vật tìm hướng đi mới
Theo từ điển Oxford, kinh dị là một thể loại đa dạng, bao gồm các biến thể như gothic, siêu nhiên, quái vật, tâm lý hay giật gân. Xuyên suốt lịch sử hình thành và phát triển điện ảnh, phim kinh dị dựa vào đây để cho ra các tác phẩm kinh điển.
Yếu tố tâm linh hay nỗi sợ thường trực của con người là những chất liệu thường được áp dụng phổ biến. Khi xã hội phát triển, con người dần hình thành những nỗi sợ mới và đây cũng là góc độ được các nhà sản xuất phim kinh dị khai thác.
Luồng gió mới như A Quite Place (2018), Get Out (2017), It (2017), Us (2019) hay M3GAN (2022) mang tới trải nghiệm thú vị cho khán giả. Trong đó, Get Out và Us đều được thực hiện bởi đạo diễn Jordan Peele. Các tác phẩm của ông hấp dẫn khán giả bằng việc châm biếm về xã hội. Điểm thú vị là cách Jordan Peele sử dụng yếu tố kinh dị làm phương tiện truyền tải những thông điệp ẩn dụ trong phim. Get Out được giới chuyên môn đánh giá cao khi thắng giải Kịch bản gốc xuất sắc cùng 3 đề cử tại Oscar 2018.
Tương tự với M3GAN, tác phẩm do phù thủy kinh dị James Wan nhào nặn thành công khi khai thác về trí tuệ nhân tạo (AI). Điểm chung giữa James Wan và Jordan Peele là đều khai thác những vấn đề trong xã hội hiện đại. Trí tuệ nhân tạo là câu chuyện không mới, song cách James Wan vận dùng tình cảm gia đình cho thấy sự khéo léo. Tuy nhiên, con đường thành công của M3GAN phần nào tương đồng với Valak và Annabelle.
Để xây dựng một cốt truyện cuốn hút để lại dấu ấn sâu đậm là điều không hề dễ dàng. Bản thân dòng phim kinh dị luôn có nhiều góc độ để khai thác. Dù là yếu tố tâm linh hay mặt tối của xã hội vẫn hấp dẫn công chúng bằng nhiều cách khác nhau.
Phim kinh dị giờ đây không thể lệ thuộc vào việc “ăn liền” cảnh hù dọa, giật gân hay tạo hình đáng sợ. Bên cạnh đó, việc sản xuất ồ ạt các phần tiền truyện, hậu truyện, ngoại truyện dựa trên các tác phẩm ăn khách không còn mang lại hiệu quả. Vũ trụ phim The Conjuring là một trường hợp có tiềm năng, đáng tiếc khi bị hãng phim bào mòn với tầm nhìn ngắn hạn.
Nhìn chung, phim kinh dị vẫn còn đó sự bí ẩn, kịch tính và là một mảnh ghép không thể thiếu trong lĩnh vực điện ảnh. Sự trồi sụt là một giai đoạn tất yếu đối với mọi thể loại phim. Sẽ cần nhiều thời gian hơn nữa để phim kinh dị có được sự chú ý từ khán giả.
Theo Nhật Long (zing) – Ảnh: T.H
