Viêm cầu lợn là căn bệnh nguy hiểm, có thể để lại triệu chứng lâm sàng nặng hoặc gây ra tử vong cho bệnh nhân.
Thế giới ghi nhận hai tuýp liên cầu lợn. Ảnh: National Institututes of Health.
Bệnh liên cầu lợn do liên cầu khuẩn Streptococcus suis (S.suis) gây nên, lây truyền từ động vật sang người và có thể gây tử vong. Người bệnh thường có triệu chứng lâm sàng nặng, phải điều trị trong thời gian dài, chi phí điều trị lớn và hay để lại biến chứng không phục hồi sau khi khỏi bệnh.
Streptococcus suis được phát hiện ở nhiều nơi trên thế giới, những nơi chăn nuôi lợn. Tỷ lệ mang S.suis không triệu chứng trong một đàn lợn là khoảng 60-100%. Những người bị suy giảm miễn dịch và lợn bị suy giảm miễn dịch có nguy cơ mắc bệnh cao.
Vi khuẩn S.suis thường cư trú ở đường hô hấp trên, đặc biệt là ở mũi, ở đường tiêu hoá và sinh dục của lợn. Hiện giới khoa học ghi nhận 2 tuýp liên cầu lợn. Tuýp I hay gây dịch bệnh lẻ tẻ ở các đàn lợn dưới 8 tuần tuổi. Tuýp II gây bệnh ở nhiều lứa tuổi khác nhau của lợn. S.suis tuýp II thường gây bệnh cho người.
Ban xuất huyết hoại tử dưới da ở người bệnh mắc liên cầu khuẩn lợn. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh.
Phần lớn bệnh nhân tiếp xúc với lợn hay thịt lợn
Năm 1960, người nhiễm đầu tiên được phát hiện. Đến nay, thế giới đã ghi nhận khoảng 490 ca bệnh liên cầu lợn ở người, trong đó tỷ lệ tử vong là 17,5%.
Ở Việt Nam, bệnh liên cầu lợn mới được biết đến từ năm 2003.
Theo nghiên cứu của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM, bệnh này có khuynh hướng xảy ra vào mùa hè, nắng nóng. Trong đó, 81% bệnh nhân là nam giới. Phần lớn bệnh nhân là nông dân, 38% người có tiền sử tiếp xúc với lợn hay thịt lợn.
Bệnh nhân mắc bệnh thường có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn, ù tai, điếc, cứng gáy, rối loạn tri giác, xuất huyết đa dạng ở một số nơi trên cơ thể, cơ thể lạnh, tụt huyết áp…
Những tháng đầu năm 2023, Bộ Y tế ghi nhận một số trường hợp nhiễm liên cầu lợn ở người tại các tỉnh, thành phố.
Gần đây, các bác sĩ Bệnh viện Bãi Cháy đã điều trị cho một bệnh nhân 52 tuổi, người Trung Quốc, bị nhiễm khuẩn huyết và viêm màng não do liên cầu khuẩn lợn, nhiễm trùng đường mật.
Trước đó, vào tháng 2, Hà Nội cũng đã ghi nhận một nam bệnh nhân 52 tuổi làm nghề bán lòng lợn tiết canh nhiễm khuẩn liên cầu lợn.
Bệnh nhân Trung Quốc nhiễm khuẩn liên cầu lợn được điều trị tại Bệnh viện Bãi Cháy. Ảnh: BVCC.
Bộ Y tế đưa ra cảnh báo
Để chủ động phòng, chống lây nhiễm bệnh liên cầu lợn sang người, Cục Y tế dự phòng ban hành công văn gửi sở y tế các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi nhiễm liên cầu lợn ở người, triển khai ngay các biện pháp xử lý ổ dịch; các cơ sở khám chữa bệnh đặc biệt chú ý những trường hợp người bệnh có triệu chứng nghi nhiễm liên cầu lợn, khai thác tiền sử dịch tễ và lấy mẫu xét nghiệm điều trị bệnh nhân kịp thời để tránh tử vong và thông báo cho Trung tâm kiểm soát bệnh tật để điều tra, xử lý ổ dịch.
Đồng thời, người dân cần được truyền thông kỹ về bệnh cũng những cách ngừa bệnh như không ăn sản phẩm từ lợn chưa được nấu chín hoặc từ lợn ốm, chết, đặc biệt không ăn tiết canh lợn; có biện pháp bảo hộ lao động như đeo găng tay, khẩu trang cho những người chăn nuôi, tiếp xúc, giết mổ, buôn bán gia súc.
Sở Y tế các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan thú y trong việc giám sát phát hiện các dịch bệnh trên đàn lợn mà thuận lợi cho liên cầu lợn bùng phát như dịch bệnh tai xanh, kịp thời chia sẻ thông tin để có những biện pháp nhằm ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm sang người.
Các đơn vị này cũng cần chuẩn bị sẵn sàng vật tư, hóa chất, phương tiện bảo đảm triển khai các biện pháp giám sát và xử lý ổ dịch; rà soát các hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật trong giám sát, chẩn đoán và điều trị bệnh liên cầu lợn để củng cố năng lực cho cán bộ chuyên trách.
Cùng với đó, cơ quan y tế và thú y cần phối hợp trong công tác phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người theo quy định của Thông tư liên tịch số 16/2013/TTLT-BYT-BNN&PTNT ngày 27/5/2013 của Bộ Y tế và Bộ NN&PTNT; báo cáo bệnh truyền nhiễm theo Thông tư số 54/2015/TT-BYT ngày 28/12/2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế về Cục Y tế dự phòng.
Theo Linh Thùy (zing) – Ảnh: T.H
