Sốc nhiệt là một trong những tình trạng nguy hiểm mà các vận động viên chạy bộ đặc biệt cần lưu ý, nhất là trong mùa hè nóng bức.
Thời tiết tăng nhiệt độ đột ngột là một trong những nguyên nhân khiến nhiều VĐV chạy bộ ít kinh nghiệm gặp sốc nhiệt, dẫn tới các biến chứng nguy hiểm không đáng có.
Biểu hiện của sốc nhiệt
Sốc nhiệt là tình trạng cơ thể không thể điều tiết nhiệt độ, dẫn đến nhiệt độ cơ thể tăng cao đột ngột. Một số biểu hiện chính của sốc nhiệt bao gồm: Da đỏ, khô và nóng; nhịp tim nhanh và yếu; hô hấp nhanh, khó thở; chóng mặt, mệt mỏi; buồn nôn, nôn mửa; đau đầu, co giật; mất ý thức hoặc hôn mê.
Sốc nhiệt thường xuất hiện khi cơ thể bị quá tải do hoạt động thể chất mạnh trong môi trường nhiệt độ cao. Các nguyên nhân gây sốc nhiệt trong chạy bộ bao gồm:
1, Chạy bộ trong thời tiết nóng bức, ẩm ướt khiến nhiệt độ cơ thể tăng nhiệt độ cơ thể, giảm hiệu quả bài tiết mồ hôi, tăng tải trọng trên hệ thống tim mạch, đồng thời khiến cơ thể mất nước nhanh chóng.
2, Mặc quần áo quá dày, kín đáo hoặc không thấm mồ hôi khiến giảm khả năng giải phóng nhiệt, mồ hôi đồng thời tăng cảm giác nóng bức.
3, Không uống đủ nước trước, trong và sau khi tập luyện: Điều này khiến cơ thể không có đủ ion để bài tiết và cung cấp năng lượng trong quá trình vận động giữa trời nắng.
4, Không cho cơ thể thời gian thích nghi với nhiệt độ môi trường: Việc đổi môi trường quá nhanh là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn tới sốc nhiệt. Vận động mạnh khi cơ thể chưa kịp thích nghi càng tăng khả năng sốc nhiệt.
5, Chạy quá sức hoặc không nghe theo cảm nhận của cơ thể cũng có thể sản sinh ra nhiều nhiệt hơn bình thường. Nếu cơ thể không thể giải phóng nhiệt độ này nhanh chóng, nhiệt độ cơ thể sẽ tăng lên và có thể gây sốc nhiệt. Điều này cũng khiến cơ thể mất nước, làm giảm hiệu suất hoạt động của các cơ quan nội tạng, đặc biệt là tim và não.
Cách khắc phục và phòng ngừa sốc nhiệt
Đầu tiên, VĐV cần thích nghi với nhiệt độ môi trường, đặc biệt khi thời tiết chuyển mùa. VĐV có thể bắt đầu bằng những buổi chạy ngắn và nhẹ nhàng, sau đó tăng dần cường độ và thời gian tập luyện.
Cách thứ hai có thể tới từ trang phục. Việc chọn quần áo rộng rãi, thoáng mát và có khả năng thấm mồ hôi tốt có thể giúp tránh phần nào hiện tượng này. VĐV cần tránh mặc quần áo quá dày, kín đáo hoặc chất liệu không thấm hút mồ hôi.
Uống nước đủ và đúng cách cũng là cách tránh sốc nhiệt. VĐV cần đảm bảo uống đủ nước trước, trong và sau khi tập luyện, đồng thời có thể cân nhắc sử dụng các loại nước bổ sung ion, khoáng chất để giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.
VĐV cũng có thể tận dụng bóng râm và thời gian thích hợp để chạy bộ. Chạy bộ vào buổi sáng sớm hoặc tối sẽ tránh được nắng gắt. Ngoài ra, chạy trong khu vực bóng râm, cây xanh như công viên cũng có thể giảm thiểu được tác động của nhiệt độ môi trường.
Quan trọng nhất, VĐV hãy lắng nghe cảm nhận của cơ thể và giảm cường độ tập luyện nếu cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt hoặc có dấu hiệu của sốc nhiệt. Tập luyện theo chương trình cá nhân hóa, phù hợp với năng lực và sức khỏe.
Phải làm gì nếu bị sốc nhiệt?
Nếu phát hiện dấu hiệu của sốc nhiệt, VĐV hãy thực hiện các bước sau:
1, Ngừng chạy bộ và di chuyển đến nơi mát mẻ, có bóng râm.
2, Uống nước từ từ và đều đặn.
3, Làm mát cơ thể bằng cách ướt khăn, tẩm nước lên da hoặc ngâm chân trong nước mát.
4, Nếu không cải thiện hoặc tình trạng nặng, hãy gọi cấp cứu và thông báo cho người quen về tình hình.
Phòng ngừa luôn tốt hơn chữa trị. Bằng cách hiểu rõ về sốc nhiệt, lắng nghe cơ thể và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, VĐV có thể giảm thiểu nguy cơ gặp phải sốc nhiệt trong chạy bộ, đồng thời nâng cao hiệu quả tập luyện và bảo vệ sức khỏe.
Theo Long Phạm (zing) – Ảnh: T.H
