Hòa Thân là một vị quan nổi tiếng dưới thời vua Càn Long. Người đời có câu “cái Càn Long có thì Hòa Thân cũng có, thế nhưng cái Càn Long không có thì chưa chắc Hòa Thân đã không có”.
Đại quan tham bậc nhất Trung Hoa
Thuở nhỏ gia đình Hòa Thân rất nghèo, nghèo đến nỗi không có đủ 10 lượng bạc nộp cho quan để xin nhận lại chức quan nhỏ của cha truyền lại. May có ông Liêm (sau này là cha vợ) cho 10 lạng bạc mà Hòa Thân có cơ hội bước vào quan trường.
Lúc mới nhập triều đình, Hòa Thân giữ chức vị thị vệ. Ông sớm thể hiện năng lực làm việc xuất sắc và có các đóng góp nhất định cho triều đình.
Nhờ vậy ông được Càn Long tín nhiệm, trọng dụng. Có lời đồn rằng, Càn Long có một ấn tượng rất đặc biệt với vẻ ngoài của Hòa Thân. Vẻ ngoài ấy hao hao giống với một người tì thiếp đã bị thất sủng và qua đời do lỗi của Càn Long khi ông còn nhỏ. Vì vậy, Càn Long thường có sự ưu ái đặc biệt dành cho Hòa Thân, luôn bỏ qua các sai sót và nuông chiều ông ta.
Được vua ưu ái công thêm năng lực vốn có nên Hòa Thân tiến thân rất nhanh trong sự nghiệp, được thăng các thứ hàm quan trọng như Đại học sĩ, Quân cơ đại thần, Cửu môn đề đốc.
Khi làm quan, số lần vơ vét, thao túng, ăn hối lộ và tham nhũng của cải nhà nước của Hòa Thân là không thể đếm xuể. Của cải của Hòa Thân nhiều đến mức trong dân gian có một lời đồn tương truyền rằng “Cái Càn Long có thì Hòa Thân cũng có, thế nhưng cái Càn Long không có thì chưa chắc Hòa Thân đã không có”. Hòa Thân thậm chí còn đặt ra luật “Nghị tội ngân” – lấy bạc để chuộc tội, nên quan lại càng trở nên tham nhũng khủng khiếp.
Khi con trai Hòa Thân là Phong Thân Ân Đức kết hôn với người con gái thứ 10 của vua Càn Long là công chúa Cố Luân Hòa Hiếu, thế lực của ông càng mạnh.
Sau khi Càn Long qua đời vào ngày 7 tháng 2 năm 1799, hoàng đế Gia Khánh mới có thể truy cứu các tội danh của Hòa Thân. Hòa Thân bị bắt cùng với Phúc Trường An ngày 12 tháng 2. Sau khi bị hạch tội, Gia Khánh đã ra chỉ dụ phán xử Hòa Thân lăng trì, tịch thu gia sản. Tuy nhiên sau đó, Gia Khánh lại quyết định tránh cho Hòa Thân khỏi một cái chết đau đớn, thay vào đó bắt ông tự vẫn tại phủ, về phần gia quyến thì được miễn tội tru di.
Số tài sản khổng lồ khiến người đời kinh ngạc
Trong suốt 24 năm được Càn Long sủng ái, Hòa Thân đã gom góp được một số tài sản lớn tới khó tin. Số tài sản bị tịch thu của Hòa Thân gồm có:
Kim tiền
60.000 lạng vàng bọc đồng, 100 thỏi vàng lớn nguyên chất (1kg mỗi thỏi), 56.600 thỏi bạc cỡ vừa (100 lạng mỗi thỏi), 9 triệu thỏi bạc nhỏ (10 lạng mỗi thỏi), 58.000 cân tiền ngoại, 1.500.000 đồng tiền xu.
Đất đai, nhà cửa
3.000 phòng, 8.000 mẫu đất (32 km²), 42 ngân hàng, 75 tiệm cầm đồ.
Ngọc ngà, đá quý
1.200 miếng ngọc bội, 230 chuỗi ngọc trai (mỗi viên ngọc trai có cỡ gần tương đương quả anh đào lớn), 10 viên ngọc trai lớn (cỡ tương đương quả nhãn)10 viên hồng ngọc, 40 viên ngọc bích lớn.
Các đồ vật quý giá khác
11 tảng san hô (mỗi tảng cao hơn 1m), 14.300 xấp lụa tốt, 20.000 tấm len lông cừu loại tốt, 550 tấm da cáo, 850 tấm da gấu, 56.000 tấm da cừu và da gia súc với độ dày khác nhau, 7.000 bộ quần áo tốt (mặc trong cả bốn mùa), 361.000 chiếc bình bằng đồng và thiếc, 100.000 đồ sứ được làm bởi các nghệ nhân có tiếng, 24 cái giường bằng vàng ròng có trang trí tinh xảo (mỗi giường có gắn trung bình 8 loại đá quý khác nhau), 460 cái đồng hồ tốt của châu Âu.
Ngoài ra, trong phủ còn có 600 tì thiếp, còn gia nhân thì không thể tính hết.
Tổng cộng gia sản của Hòa Thân ước lượng vào khoảng 1.100 triệu lạng bạc, nhiều lời đồn cho rằng nó còn tương đương số tiền mà quốc khố nhà Thanh phải mất 15 năm mới thu được. Trong nhà Lưu Quân, tổng quản phủ Hòa Thân, một số lượng lớn châu báu nữa bao gồm 240.000 lạng bạc cũng bị tịch thu.
