Cúng tất niên cuối năm là lễ cúng quan trọng đối với người Việt Nam nhằm tạ ơn thần linh, tổ tiên đã phù hộ trong suốt một năm qua.
Ý nghĩa mâm cúng tất niên cuối năm
Cúng tất niên cuối năm là một thủ tục có ý nghĩa tích cực nhằm tạ ơn trời đất, thần linh đã phù hộ và độ trì gia chủ trong suốt một năm. Cùng với đó là những hy vọng về một năm mới tràn đầy may mắn, bình an và ăn nên làm ra.
Vật phẩm bày trên mâm cỗ cúng tất niên không cần quá cầu kỳ mà chỉ cần tấm lòng thành kính của gia chủ. Lễ cúng được thực hiện vào đêm giao thừa sau khi nhà cửa đã được dọn gọn gàng, sạch sẽ.
Chuẩn bị lễ vật
Mâm cúng tất niên chỉ cần một mâm cơm đạm bạc với đầy đủ các món mặn, chay để thể hiện sự phong phú trong cuộc sống hàng ngày. Sau khi cúng thần linh các thành viên trong gia đình sẽ cùng nhau hưởng lộc và chia sẻ với nhau sau 1 năm đã qua.
Lễ vật cần chuẩn bị cho mâm cỗ cúng tất niên gồm có: trái cây, hoa tươi, nhang rồng phụng, đèn cầy, gạo, muối, trà, rượu, nước, giấy cúng, bánh kẹo, trầu cau, chè xôi, cháo trắng, bánh chưng, chả lụa, gà luộc, ly, chén, đũa, muỗng, bình hoa, lư nhang.
Nên chọn hoa quả tươi, chín, ăn được thay vì hoa quả giả hay còn xanh. Mâm ngũ quả được xem như cách thể hiện cho mong ước của gia chủ trong năm mới nên bạn cần chuẩn bị tươm tất.
Theo phong thuỷ, mâm ngũ quả không nên đặt chính giữa bát hương vì sẽ chắn mất trục khí chính. Tốt nhất là nên đặt ở 2 bên.
Mâm cúng cuối năm
Mâm cỗ cúng cuối năm không bó buộc phải theo quy tắc nào nhất định. Tuỳ thuộc vào phong tục của từng địa phương mà bạn lựa chọn vật phẩm cho phù hợp.
Ở miền Bắc thường có móng giò hầm măng, bóng nấu thập cẩm, miến nấu lòng gà, mọc, 1 đĩa xôi hoặc bánh chưng, thịt đông, thịt gà luộc, giò lụa, giò xào, nộm và dưa hành muối.
Ở miền Trung thường có bánh chưng, bánh tét, giò nạc, thịt gà, thịt đông, heo luộc, canh măng, miến và chả ram.
Ở miền Nam thường có bánh tét, củ cải ngâm mắm, canh măng, canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu, thịt heo luộc, gỏi tôm thịt, chả giò và củ kiệu.
Nên đặt mâm cúng bên dưới bàn thờ chính. Bên trên chỉ bày hoa quả tươi và một ít tiền vàng mã mang tính tượng trưng. Không nên cắm cành vàng lá ngọc hay các món đồ hàng mã để tránh gây các trường khí âm bất lợi.
Cách bày bàn thờ cúng tất niên cuối năm
Tuỳ thuộc vào tín ngưỡng truyền thống mà cách bày bàn thờ cuối năm cũng khác nhau.
Thông thường, mâm cỗ tất nhiên cần được chuẩn bị 4 bát, 4 đĩa, nếu là cỗ lớn thì là 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát và 8 đĩa. Số lượng có thể tùy thuộc vào quy mô của từng mâm cỗ cúng tất niên cuối năm. Trong mâm cỗ nên có những món nóng và có nước ở giữa mâm cỗ để tránh nguy cơ đổ vỡ.
Văn khấn lễ tất niên 30 tết
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy: Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.
Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức tôn Thần .
Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương .
Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các Ngài Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày …… tháng Chạp năm …………
Tín chủ chúng con là: ……………
Ngụ tại: ……….
Trước Án tọa kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Nay là ngày… Tết, chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh cụ soạn, sửa lễ Tất niên, dâng cúng Thiên Địa, Tôn Thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư Linh.
Theo như thường lệ Tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị Tôn Thần, Liệt vị Gia tiên, bản xứ tiền hậu Chủ hương linh, giáng lâm án tọa, phù thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn gia, lớn bé trẻ già, bình an thịnh vượng. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám …
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Văn khấn cúng tất niên trong nhà
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ: ……………..
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm: …………..
Tín chủ (chúng) con là:……………………………………………………………………….
Ngụ tại:…………………………………………………………………………………………..
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Hôm nay là ngày 30 tết chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên địa Tôn thần, phụng hiến tổ tiên, truy niệm chư linh. Theo như thường lệ tuệ trừ cáo tế cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật phù hộ cho toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hoà thuận.
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lậy)
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lậy)
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lậy)
*Thông tin chỉ mang tính tham khảo
