Thiếu sắt ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Chính vì vậy, nhận biết sớm các dấu hiệu mẹ bầu bị thiếu sắt rất quan trọng để cải thiện kịp thời, bảo vệ cả hai mẹ con.
Sắt quan trọng như thế nào đối với mẹ bầu và thai nhi?
Sắt là thành phần chính để tổng hợp hemoglobin, hợp chất giúp vận chuyển oxy trong máu đến các mô trong cơ thể mẹ và thai nhi. Chính vì vậy, khi bị thiếu sắt, việc vận chuyển oxy cho mẹ và thai nhi bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Thiếu sắt là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thiếu máu, khiến mẹ bầu thường xuyên mệt mỏi, uể oải, chán ăn, khó ngủ, suy giảm sức đề kháng… Tình trạng này làm tăng nguy cơ sinh non, băng huyết sau sinh, nhiễm trùng hậu sản.
Ngoài ra, thiếu máu còn có thể gây suy dinh dưỡng bào thai, em bé sinh ra nhẹ cân, có nguy cơ cao bị thiếu máu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển về thể lực lẫn trí lực của trẻ sau này.
Dấu hiệu mẹ bầu bị thiếu sắt
Trong thai kỳ, nếu gặp phải những dấu hiệu dưới đây, mẹ bầu nên nghĩ đến khả năng mình bị thiếu sắt:
Mệt mỏi bất thường
Mệt mỏi là một triệu chứng rất phổ biến của thiếu sắt. Điều này là do cơ thể chúng ta thiếu sắt để sản xuất một loại protein gọi là hemoglobin trong các tế bào hồng cầu, có nhiệm vụ vận chuyển oxy từ phổi đến các bộ phận khác của cơ thể. Khi cơ thể chúng ta thiếu hemoglobin, lượng oxy đến các cơ bắp và các mô thiếu hụt dẫn đến cơ thể mệt mỏi.
Mệt mỏi được coi là biểu hiện rất bình thường trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Vì vậy đôi khi có thể khó phân biệt mệt mỏi bình thường với triệu chứng thiếu sắt. Hãy kiểm tra sức khoẻ nếu thấy mệt mỏi kéo dài, luôn trong tình trạng không đủ năng lượng, khó tập trung và năng suất làm việc thấp hơn.
Da dẻ nhợt nhạt
Màu đỏ của máu là do các huyết sắc tế trong tế bào hồng cầu. Khi cơ thể thiếu sắt, số lượng huyết sắc tố giảm, màu sắc cũng bớt đỏ hơn. Điều này dẫn đến tình trạng da dẻ nhợt nhạt, sắc mặt xanh xao.
Tim đập nhanh
Nếu thiếu sắt, nồng độ các huyết sắc tố cũng giảm, khiến tim phải làm việc gấp đôi để có thể mang oxy đi khắp cơ thể. Tim làm việc mệt nhọc dẫn đến đập nhanh bất thường hoặc nhịp tim không đều. Triệu chứng này kéo dài lâu ngày dẫn đến suy giảm chức năng hệ tim mạch và hệ hô hấp.
Rụng tóc, bong móng
Thiếu sắt là nguyên nhân hàng đầu gây thiếu máu, khiến cho da nhăn nheo, tóc dễ rụng và móng tay mỏng đi, dễ bị bong.
Đau đầu, chóng mặt
Là dấu hiệu điển hình của thiếu máu do thiếu sắt. Nguyên nhân là do thiếu sắt khiến nồng độ hemoglobin thấp, không đủ vận chuyển oxy đến não. Lúc này, mạch máu não có thể bị sưng, gây áp lực khiến bạn đau đầu.
Khó thở
Khi bị thiếu sắt, nồng độ oxy trong cơ thể cũng thấp đi khiến cho cơ bắp không nhận đủ lượng oxy cần thiết. Lúc này, nhịp thở sẽ gấp hơn để có thể nhận được thêm nhiều oxy.
Ngoài những dấu hiệu kể trên, khi bị thiếu sắt, mẹ bầu có thể gặp phải các triệu chứng như: chân tay lạnh, chân bồn chồn, sưng lưỡi, thèm ăn đồ lạ như đất sét, giấy… Nếu có những biểu hiện này thì mẹ nên đi khám để nắm bắt tình trạng sức khỏe và bổ sung sắt kịp thời để không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.
Mẹ bầu ăn gì để bổ sung sắt
Bí đỏ
Trong bí đỏ có chứa nhiều chất dinh dưỡng như protein, sắt, canxi, amino acid, các loại vitamin… Nếu mẹ bầu đang bị thiếu máu thì bí đỏ chính là thực phẩm mà mẹ nên lựa chọn lúc này.
Tuy nhiên, khi chọn bí, mẹ nên chọn những quả bí đỏ chín vì chúng chứa nhiều canxi, sắt, kẽm, giúp bổ sung máu tốt hơn cho cơ thể.
Các loại hạt
Các loại hạt như óc chó, hạnh nhân, macca… được xem là thực phẩm vàng mà mẹ bầu nên bổ sung trong suốt thai kỳ. Chúng chứa nhiều sắt, omega-3, tốt cho sự phát triển thể chất và trí tuệ của thai nhi. Mẹ có thể sử dụng các loại hạt này như đồ ăn vặt để nhâm nhi cả ngày.
Nước cam
Nước cam rất giàu vitamin C, giúp mẹ bầu hấp thu sắt tối đa. Hơn nữa, uống nước cam còn giúp tăng sức đề kháng, phòng tránh các bệnh thông thường để mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh.
Súp lơ xanh
Trong suốt quá trình mang thai, mẹ bầu được khuyên nên ăn nhiều súp lơ xanh vì loại rau này có giá trị dinh dưỡng cao như giàu sắt, canxi, protein, vitamin A, C…
Động vật thân mềm
Những động vật thân mềm, vỏ cứng, sống dưới nước như ngao, sò, ốc, trai… rất giàu sắt, có thể chế biến thành nhiều món ngon cho mẹ bầu. Ví dụ như trong 100g nghêu thì có đến 28mg sắt. Lượng sắt này đủ cho nhu cầu sắt trong một ngày của mẹ.
Việc bổ sung đầy đủ sắt cho mẹ bầu là rất quan trọng và cần thiết để có một thai kỳ khỏe mạnh và thai nhi phát triển tốt. Chính vì vậy, mẹ bầu cần lưu ý tới các dấu hiệu thiếu sắt để bổ sung kịp thời.
