Cần nhắc lại đôi chút về trường phái Tiqui-Taca mà Barca là đại diện tiêu biểu nhất. Đây là loại hình chiến thuật đề cao việc kiểm soát bóng, ban bật chuyền ngắn và kết hợp di chuyển linh hoạt. Cha đẻ của phong cách này là huyền thoại người Hà Lan Johan Cruyff, và Pep Guardiola là người đã nâng tầm, đưa lối chơi ấy lên đến đỉnh cao giai đoạn 2009-2012.
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau và trải qua nhiều biến động trên băng ghế huấn luyện, nhưng Barca vẫn luôn cố gắng gìn giữ và bảo tồn phong cách chơi bóng này, dù có lúc Tiqui-Taca rơi vào giai đoạn thoái trào dưới thời Quique Setien hay Ronald Koeman, trước sự xâm lấn từ các trường phái hiện đại và tân tiến hơn.
Khi Xavi Hernandez, một huyền thoại của sân Camp Nou, được ban lãnh đạo Barca mời gọi về từ Al Sadd hồi tháng 11/2021, giới mộ điệu kỳ vọng sẽ được thấy lại phong cách Tiqui-Taca rực lửa năm nào. Thực tế, thời gian đầu, Barca chơi uyển chuyển và mềm mại hơn so với triều đại Ronald Koeman trước đó, ít nhiều tái tạo lại bản sắc đã đánh rơi, với khả năng kiểm soát bóng vượt trội cùng các bài phối hợp bóng ngắn.
Tuy nhiên, cần phải thẳng thắn rằng, dù Xavi vẫn mang “ADN Barca” rõ rệt và rất cố gắng đưa Barca trở lại phong cách truyền thống, nhưng Barca của Xavi vẫn là phiên bản Tiqui-Taca cấp thấp, chưa thể sánh ngang và đạt tới tầm vóc như thời kỳ vàng son của cách chơi này. Barca hoàn toàn có thể rơi vào trạng thái bị động, mất kiểm soát trước các đội chơi theo kiểu gegenpressing với cường độ cao, tiêu biểu như Bayern Munich.
Việc Barca bị loại ngay từ vòng bảng Champions League năm nay, phải xuống thi đấu tại Europa League, rồi sau đó lại bị Man United hất cẳng khỏi sân chơi hạng 2 châu Âu, cho thấy đội bóng xứ Catalunya vẫn còn ngổn ngang trăm mối, chưa thể tìm lại thế đứng hào hùng ở lục địa già như ngày xưa. Dù vậy, tại đấu trường quốc nội, các cule được an ủi phần nào khi đội nhà đang dẫn đầu La Liga với 9 điểm nhiều hơn đại kình địch Real Madrid, và đã thắng chính đối thủ này trong trận Bán kết lượt đi Cúp Nhà Vua Tây Ban Nha.
Theo dõi các trận đấu gần đây của Barca, có thể nhận ra đội bóng này sẵn sàng thi đấu thực dụng khi cần. Điều ấy khiến chúng ta không quen mắt, khi chứng kiến Barca nhiều thời điểm chơi phòng ngự chủ động, nhường khu trung tuyến và quyền kiểm soát bóng cho đối phương, điển hình như trận Bán kết lượt đi Cúp Nhà Vua với Real Madrid hôm 2/3 vừa rồi. Trận ấy, Barca kiểm soát bóng chỉ 35%, chơi với đội hình thấp, rình rập chờ tung đòn, và ra về với niềm vui chiến thắng.
Trong thắng lợi gần nhất tại La Liga trước một Valencia sa sút trầm trọng và trong nhóm cầm đèn đỏ, Barca “chỉ” cầm bóng 53%, chơi cầm chừng và nhiều thời điểm lùi sâu. Họ đã bắt đầu thay đổi trong quan điểm và cách tiếp cận trận đấu, bởi xét cho cùng, tính hiệu quả vẫn là thứ quan trọng bậc nhất trong bóng đá. Tấn công hay phòng ngự, cống hiến hay thực dụng, rốt cuộc sẽ bị vứt đi nếu nó không mang lại bất kỳ sự hiệu quả nào.
Cái tát từ Man United khi bước ra trời Âu vẫn chưa khiến Barca nguôi ngoai. Nhưng họ vẫn còn đấu trường quốc nội để cứu vãn một mùa giải thất bát. Trên cabin huấn luyện, Xavi Hernandez, bằng sự trẻ trung và không ngại thay đổi, sẵn sàng chấp nhận để Barca chơi bóng ngược lại phong cách truyền thống, với mong muốn sau cùng là chiến thắng.
(Bạn đọc: Khải My)