Arcturus hay XBB.1.16 là một biến thể phụ mới, gây ra đợt bùng phát Covid-19 gần đây ở Ấn Độ.
Arcturus, hay XBB.1.16, là một biến thể phụ mới của Omicron đang được Tổ chức Y tế Thế giới WHO theo dõi. Ảnh: Mint.
Các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm cũng như các quan chức y tế công cộng trở nên cảnh giác hơn kể từ khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố biến thể Covid-19 mới – XBB.1.16 (còn được gọi là Arcturus).
WHO đang theo dõi biến thể phụ mới của Omicron, được phát hiện ở hơn 20 quốc gia, bao gồm cả Mỹ và đang góp phần làm gia tăng số ca mắc Covid-19 gần đây ở Ấn Độ.
Mặc dù các trường hợp mắc biến thể mới này vẫn còn thấp, sự lây lan nhanh chóng của các ca nhiễm mới ở Ấn Độ, cũng như ở một số quốc gia khác, làm dấy lên sự tò mò về việc XBB.1.16, hay Arcturus, khác với các biến thể hiện tại như thế nào.
Biến thể Arcturus hay XBB.1.16 là gì?
Biến thể Arcturus, hay XBB.1.16, là biến thể phụ của Omicron. Willaim Schaffner, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và giáo sư tại trường Y khoa Đại học Vanderbilt, giải thích nó đang lan nhanh ở Ấn Độ. Nhưng ở các quốc gia khác, nó không diễn ra theo cách tương tự.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, Arcturus lần đầu tiên được phát hiện trong một mẫu từ tháng 1 và hiện được ghi nhận ở 29 quốc gia. Nó là biến thể phụ của biến thể Omicron, xuất hiện vào cuối năm 2021 và thay thế delta trở thành biến thể thống trị trên toàn thế giới.
Một nghiên cứu từ Đại học Tokyo cho thấy biến thể này lây lan nhanh hơn khoảng 1,17-1,27 lần so với các chủng XBB.1 và XBB.1.5.
Các triệu chứng thường gặp của XBB.1.16 ở người lớn
“Các triệu chứng của XBB.1.16 không khác nhiều so với các biến thể trước đó. Một số triệu chứng phổ biến ở người lớn bao gồm sốt, đau họng, chảy nước mũi, ho, đau cơ, mệt mỏi, tiêu chảy. Các triệu chứng do khó thở, thiếu oxy bão hòa, suy hô hấp có thể thấy ở những bệnh nhân mắc bệnh nặng”, tiến sĩ Rohit Kumar Garg, khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Amrita (Ấn Độ), cho biết.
Tiến sĩ Gurmeet Singh Chabbra, Giám đốc Khoa Phổi, Bệnh viện Marengo Châu Á, cho biết: “Mất vị giác và khứu giác như đã thấy với biến thể Delta hiện không còn nhiều”.
Các triệu chứng của XBB.1.16 ở trẻ em
Ngoài các triệu chứng viêm họng, sổ mũi, tắc mũi, trẻ còn có thể bị viêm kết mạc hay đau mắt đỏ nếu mắc chủng Covid-19 mới.
“Các triệu chứng của biến thể XBB.1.16 được báo cáo ở trẻ em là sốt cao, ho, ngứa viêm kết mạc hoặc đau mắt đỏ, không có mủ. Cổ họng bị trầy xước dẫn đến khó nuốt, chảy nước mũi, nghẹt mũi”, tiến sĩ Gurmeet Singh Chabbra nói.
Tiến sĩ Garg cho biết: “Triệu chứng ngứa mắt, đỏ (viêm kết mạc) đã được ghi nhận ở trẻ em”.
Biến thể phụ Arcturus đã được phát hiện ở hơn 20 quốc gia khác, bao gồm Singapore, Ấn Độ, Nepal, Mỹ, Australia và Anh. Ảnh: News Medical.
Các triệu chứng của XBB.1.16 ở người cao tuổi hoặc người mắc bệnh mạn tính
Bệnh nhân cao tuổi phải được điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ vì họ có nhiều nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hơn.
“Các tình trạng rủi ro như nhóm tuổi cao, tình trạng suy giảm miễn dịch (ung thư, HIV, steroid…), các bệnh kèm theo như tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp… đã được ghi nhận là phát triển nghiêm trọng hơn sau khi bệnh nhân mắc Covid-19”, tiến sĩ Garg nói.
“Các triệu chứng ở người cao tuổi giống ở người lớn. Tuy nhiên, người cao tuổi dễ mắc bệnh nặng hơn do quá trình suy giảm miễn dịch liên quan đến tuổi tác”, tiến sĩ Chabbra nói thêm.
Tiến sĩ Chabbra cho biết thêm: “Người cao tuổi, đặc biệt những người trên 85 tuổi, có nhiều khả năng bị mê sảng, suy nhược. Khó phân biệt tình trạng ho cấp tính và khó thở ở bệnh nhân cao tuổi mắc bệnh phổi mạn tính”.
Phòng ngừa XBB.1.16
Tiến sĩ Chabbra khuyên mọi người nên đeo khẩu trang ba lớp, vệ sinh tay thường xuyên và tuân theo các biện pháp giãn cách xã hội. Theo chuyên gia, việc tiêm vaccine có thể ngăn ngừa bệnh trở nặng hơn ở những người vốn có bệnh nền.
Nếu các triệu chứng xuất hiện, người bệnh phải tự cách ly ngay lập tức và liên hệ với bác sĩ để được tư vấn thêm. Nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì hydrat hóa, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung nhiều trái cây nếu bạn được chẩn đoán mắc Covid-19.
Các triệu chứng như cảm cúm có biểu hiện trong thời gian ngắn dưới một tuần, với đỉnh điểm là cường độ kéo dài 1-2 ngày đầu. Để giảm bớt các triệu chứng này, các chuyên gia sức khỏe khuyến nghị người bệnh sử dụng paracetamol, tránh dùng kháng sinh. Ngoài ra, những bệnh nhân có bệnh đi kèm hoặc tình trạng sức khỏe yếu phải tìm kiếm sự trợ giúp của bác sĩ.
Theo Nghi Phương (zing) – Ảnh: T.H
