Các nhà hàng sushi Nhật Bản từng là nơi đầu bếp và thực khách thỏa thích tương tác. Tuy nhiên, sự phát triển của các chuỗi băng chuyền sushi giá rẻ đã phá vỡ truyền thống đó.
Đầu bếp sushi Nhật Bản đang phục vụ thực khách. Ảnh: Japan Times.
Tại Nhật Bản, sushi được biết đến là một món ăn truyền thống, cũng là nét đẹp ẩm thực riêng biệt.
Nguồn gốc cao cấp
Sushi có từ rất lâu đời tại Nhật Bản, bắt đầu đơn giản là việc ủ cá. Qua nhiều năm phát triển, sushi Nhật ngày nay được chế biến với nhiều nguồn nguyên liệu khác nhau, kết hợp cùng cơm trộn giấm, tạo nên một món ăn độc đáo.
Trước những năm 1990, các nhà hàng sushi truyền thống tương đối đắt đỏ và chỉ những người sành ăn, thực sự hiểu rõ về ẩm thực mới có thể thưởng thức được tài nghệ thủ công tuyệt vời của đầu bếp.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế Nhật Bản, nhiều người nhanh chóng trở nên sung túc, có khả năng để đến những nhà hàng sushi cao cấp. Ở đó, thực khách được đầu bếp vừa phục vụ vừa kể về nguồn gốc, ý nghĩa của món ăn.
Phổ cập
Sushi phục vụ bằng băng chuyền đầu tiên bắt nguồn từ khoảng năm 1950 ở Osaka. Yoshiaki Shiraishi, người điều hành một nhà hàng sushi duy nhất trong thành phố, đã nảy ra ý tưởng sushi băng chuyền sau khi đến thăm một nhà máy bia Asahi và tận mắt chứng kiến sự hiệu quả của băng chuyền.
Phát kiến này đã thành công trong việc công nghiệp hóa các nhà hàng sushi. Thực đơn phong phú, giá cả rõ ràng, hợp túi tiền đã biến sushi trở thành món ăn được nhiều người yêu thích.
Các chuỗi nhà hàng băng chuyền sushi giá rẻ đã phát triển nhanh chóng, mang sushi đến gần với đại chúng. Ảnh: Reuters.
Cốt lõi của mô hình băng chuyền là sự cắt đứt mối quan hệ giữa đầu bếp và khách hàng. Đầu bếp tại các nhà hàng sushi truyền thống chỉ có thể phục vụ một vài người tại một quầy. Trong khi đó, các đầu bếp sushi tại các cửa hàng băng chuyền chỉ ở trong bếp và tập trung làm sushi, đôi khi có sự hỗ trợ của máy móc.
Điều này giúp giảm chi phí lao động và các đầu bếp có thể làm nhiều sushi hơn vì họ không cần phải trực tiếp phục vụ khách hàng. Do đó, các nhà hàng băng chuyền có thể bán được nhiều sushi với giá thấp và thu về lợi nhuận cao, thúc đẩy sự phổ biến của sushi băng chuyền.
Các nhà hàng sushi từng khá độc quyền, thường chỉ dành cho những dịp đặc biệt. Theo thời gian, các chuỗi nhà hàng băng chuyền sushi giá rẻ đã phát triển nhanh chóng, mang sushi đến gần với đại chúng.
Bất cập
Tuy nhiên, sự phát triển này cũng dẫn đến sự tách biệt giữa đầu bếp và thực khách, trở thành nơi phát sinh những hành vi phiền toái.
“Khủng bố sushi” đang trở thành xu hướng trên các phương tiện truyền thông xã hội ở Nhật Bản sau khi một loạt video về các trò đùa mất vệ sinh được lan truyền rộng rãi thời gian gần đây. Các video cho thấy những khách hàng trẻ tuổi liếm chai nước tương và nghịch phần ăn của người khác.
Các nhà hàng sushi băng chuyền đang buộc phải suy nghĩ lại về phương thức kinh doanh hiệu quả do hành vi của khách hàng. Một loạt vụ bê bối tại các chuỗi nhà hàng sushi băng chuyền Nhật Bản năm ngoái cũng làm lung lay niềm tin của người tiêu dùng, làm dấy lên nghi ngờ liệu ngành này có thể trở lại thời kỳ thịnh vượng hay không.
Sự tách biệt giữa đầu bếp – bên cung và khách hàng – bên cầu, là thế mạnh của các nhà hàng sushi băng chuyền. Song sự tách biệt này đã tạo nên nhiều vấn đề. Nếu đầu bếp sushi đứng trước mặt khách hàng, chắc chắn sẽ không xảy ra những sự cố như trò đùa “mất vệ sinh” được lan truyền gần đây trên mạng xã hội Nhật Bản.
Nhiều nhà hàng sushi băng chuyền có kế hoạch chấm dứt các hành vi phản cảm, vi phạm pháp luật bằng cách sử dụng camera an ninh và bổ sung thêm nhân viên để theo dõi khách hàng. Tuy nhiên, điều này sẽ dẫn đến tăng chi phí cao, khiến người tiêu dùng phải trả giá cao hơn.
Theo Hoàng Vũ (zing) – Ảnh: T.H
