Tuyển Italy vắng mặt, Pháp gặp rắc rối với nhiều chấn thương, Đức và Tây Ban Nha đang trong giai đoạn xây dựng lại lực lượng. Lúc này, tuyển Brazil và Argentina sắm vai ứng viên lớn cho danh hiệu vô địch tại một giải World Cup không tổ chức tại châu Âu.
Tuyển Argentina và Brazil đều có phong độ tốt hơn so với các đội dự World Cup. Argentina trải qua 35 trận bất bại. Brazil thắng 24 trong 30 trận gần đây nhất của họ, và ghi được từ 3 bàn trở lên trong 13 trận trong đó. Brazil cũng ghi 40 bàn trong 17 trận vòng loại World Cup, hơn 13 bàn so với Argentina.
Thiếu cân bằng giữa công với thủ
Với người Brazil, bóng đá là tấn công. Nhưng tấn công sẽ được nâng lên mức cao hơn với đội tuyển của HLV Tite tại Qatar. Vì dù bất kỳ kết quả nào xảy ra, Tite cũng nhiều khả năng thôi chức sau World Cup lần này. Ông không phải tìm một kết quả tốt để giữ ghế như các HLV khác. Nhưng với phần đông người Brazil, kể cả là vị trí á quân cũng không phải kết quả tốt. Họ không thể hài lòng với thành tích này. Bởi vậy, Tite chơi tất tay, điều thể hiện qua việc ông triệu tập 9 tiền đạo lên đường tới châu Á.
Nhưng bóng đá tấn công không phải bao giờ cũng sinh lợi cho Brazil. Đội quân của ông Tele Santana dự World Cup 1982 toàn nghệ sĩ hàng đầu của bóng đá đẹp, như Roberto Falcao, Zico, Socrates không thành công. Nhưng đội bóng dự World Cup 1994 đầy thực dụng của HLV Carlos Alberto Parreira lại giành cúp vàng.
Thật ra, Tite không có lựa chọn nào khác khi phải lấy công bù thủ. Bóng đá Brazil hiện không có nhiều cầu thủ phòng ngự xuất sắc.
Trong danh sách Selecao dự World Cup 2022, Dani Alves đã 39 tuổi, trong khi Thiago Silva kém đồng nghiệp một tuổi. Danilo có thể chơi ở nhiều vị trí nhưng không nổi bật, Bremer quá mới mẻ, còn các cầu thủ chạy cánh gồm Alex Sandro, Alex Telles lại thua xa Marcelo, Filipe Luis và không thể so với Roberto Carlos trứ danh.
Casemiro và Fred của Manchester United sẽ là bộ đôi mà ông Tite dự kiến dùng trong đội hình xuất phát 4-2-3-1. Dựa vào những gì hai tiền vệ này thể hiện ở Premier League, người hâm mộ có quyền lo lắng.
Casemiro và Fred đá cặp nhiều trận trong 2 năm qua (trong màu áo ĐTQG Brazil – PV). Nhưng trong các trận này, khoảng cách giữa họ thường khá xa khi phòng ngự, khiến đối thủ lọt xuống. Đôi khi khoảng cách đó lại rất gần khi bóng bắt đầu được triển khai từ hàng thủ lên.
Đôi lúc, Casemiro tìm kiếm Fred để chuyền bóng nhưng không thấy. Các cầu thủ ở phía trên như Neymar, Lucas Paqueta phải lùi về phía sau để phối hợp với Casemiro. Thông thường, trong một cặp tiền vệ giữa sân khi lên bóng, cầu thủ số 5 sẽ ở lại, số 8 tiến lên. Tuy nhiên, Fred ít tiến lên, và những lần dâng cao hiếm hoi không thu nhiều hiệu quả. Điều đó tạo cho người hâm mộ cảm giác giữa Casemiro và Fred không có sự hiểu ý.
Paqueta biết chuyền bóng và tiến lên phía trước hơn Fred, nhưng khả năng phòng thủ không tốt bằng. Khi gặp đối thủ mạnh, tuyến giữa Brazil dễ bị gãy. Casemiro (và Fabinho) vốn chơi ở vị trí mỏ neo trong hệ thống 4-3-3 nhiều năm cho CLB, vì vậy mọi thứ sẽ cân bằng hơn nếu Brazil chơi với hệ thống 4-1-4-1, theo đó để Casemiro vào vị trí quét dọn trước hàng thủ và phát động tấn công.
Mặt trận tấn công dựa quá vào Neymar
Ông Tite mang tới World Cup 2022 đến 9 tiền đạo nhưng Brazil hiện tại không có những cầu thủ xuất chúng điển hình như bộ ba “R” cách đây 20 năm khi họ vô địch ở Nhật Bản: Ronaldo, Rivaldo, Ronaldinho. Trên ghế dự bị của Selecao là Kaka và Juninho. Gặp bất kỳ hàng thủ nào, “bộ ba R” cũng bẻ gãy được. Còn hiện tại, chỉ mỗi Neymar chắc suất đá chính.
Tite nói rằng mục tiêu là xây dựng đội bóng cân bằng xoay quanh Neymar. Với ông, Neymar vừa là dây cung và mũi tên, người kiến tạo, dứt điểm. Với 75 bàn ghi cho đội tuyển, Neymar chỉ còn 2 bàn nữa sẽ san bằng kỷ lục của huyền thoại Pele. Thật khó để có thể từ chối việc lấy một cầu thủ như vậy làm trung tâm xây dựng đội bóng. Nhưng nếu Neymar xảy ra chuyện hoặc bị các đối thủ đeo bám phong tỏa chặt, Brazil sẽ gặp khó khăn trong khâu tấn công.
Xây dựng đội bóng xoay quanh Neymar đồng nghĩa nghĩa những ai không thích hợp với cầu thủ này sẽ bị loại. Roberto Firmino, Mattheus Cunha, Gabriel Barbosa là các tiền đạo có tầm hoạt động rộng, vì thế thường lấn vào “lãnh địa” tiền đạo lùi của Neymar. Họ trở thành “nạn nhân” đầu tiên.
Gabriel Jesus vẫn được gọi vào đội tuyển nhưng anh sẽ chỉ sắm vai dự bị. Các HLV ở châu Âu thích kiểu tiền đạo như Jesus. Mẫu cầu thủ nhanh và chăm, rất thích hợp cho lối chơi pressing lên đối thủ ngay từ tuyến đầu.
Ban đầu, Tite thích chân sút của Arsenal. Nhiều lần ông bảo vệ cầu thủ này quá mức trước sự chỉ trích từ người dân quê nhà. Tại World Cup 2018, Jesus chơi 5 trận, không ghi được bàn nào.
Với người Brazil, tiền đạo trước hết là phải ghi bàn. Theo thời gian, Tite mất dần sự tin tưởng vào cựu sao Man City, vì lối đá của cầu thủ này cũng “xâm lấn” Neymar.
“Số 9” mới được Tite tin tưởng là Richarlison, mũi nhọn ghi 7 bàn trong 6 trận gần đây nhất cho Brazil. Người hâm mộ ví Richarlison như Ronaldo de Lima. Điều này thật sự nực cười như so sánh Fred với Xavi Hernandez.
Có quan điểm bảo rằng Richarlison giống trung phong cũng tên Fred trong đội tuyển Brazil tại World Cup 2014 ở tốc độ, khả năng đánh đầu. Nhưng Fred có kỹ năng với bóng tốt hơn Richarlison. Có mũi nhọn này trong đội hình, Brazil vẫn thua 1-7 trước Đức ở World Cup trên sân nhà.
Richarlison có 4 mùa chơi ở Everton, đội bóng được cho là buồn tẻ và giàu chất điền kinh nhất Premier League. Không mùa nào cầu thủ này ghi quá 13 bàn (tại Premier League). Trong 9 trận ra sân ở Ngoại hạng Anh mùa này dưới màu áo mới Tottenham, Richarlison chưa ghi bàn.
Nhưng Tite cần chân sút 25 tuổi vì anh chỉ để mắt đến khung thành, không chơi lấn chỗ Neymar, tập trung vào việc dứt điểm. Với Richarlison, việc tham gia sáng tạo các đường bóng tấn công là của người khác. Ví dụ, tiền đạo Tottenham là người dứt điểm vào lưới Peru sau 29 lần chuyền ban bóng liên tục của các đồng đội phía dưới. Nhưng nếu những tuyến dưới không chơi thăng hoa, Richarlison sẽ ở trạng thái tĩnh.
Pedro, trung phong đóng góp 12 bàn trong 12 trận giúp Flamengo vô địch Copa Libertadores được đánh giá chơi bóng lả lướt và hiệu quả hơn Richarlison. Các tiền đạo còn lại của Brazil chủ yếu chạy cánh, như Vinicius, Rodrygo, Martinelli, Raphinha, Antony. Họ có thể tạo ra những pha bóng đột biến, nhưng cách chơi vẫn phải được vận hành xoay quanh Neymar, và sẽ không đóng vai trò chính trong đội.
6 năm rưỡi dưới triều đại HLV Tite, Brazil đá 76 trận, trong đó 57 thắng, 14 hòa và 5 thua, một thành tích ấn tượng. Nhưng Selecao gần đây rất ít đá giao hữu với các đội châu Âu, vốn có kỹ thuật, chiến thuật và được tổ chức lối chơi tốt nhất thế giới.
Đối thủ trong 43 trận gần nhất của Brazil là những đội bên ngoài châu Âu. Từ sau khi thua Bỉ 1-2 ở tứ kết World Cup 2018 tại Nga, Brazil chỉ đấu giao hữu một trận duy nhất với một đội châu Âu, gặp CH Czech vào ngày 26/3/2019. Tổng cộng trong 6 năm rưỡi nắm đội tuyển, Tite chỉ có 9 lần đối đầu với các đối thủ châu Âu.
Thế nên, khả năng tấn công với rất nhiều tiền đạo trong danh sách của ông Tite lẫn hệ thống phòng thủ không có nhiều nhân sự tốt không thường được thử thách thật sự. Rất khó đoán được khả năng thực tế của họ đến đâu khi đối mặt với những đội bóng mạnh.