Trứng kiến là món ăn đặc sản nổi tiếng, có giá bán khoảng 300.000 đồng/kg. Người làm nghề săn trứng kiến vì vậy có thể kiếm tiền triệu mỗi ngày.
Ở những rừng cây keo tràm có một loại kiến ngựa (kiến vàng) tìm đến đóng tổ và đẻ trứng. Trứng của chúng có màu trắng đục, to bằng hạt gạo, mùi vị thơm và béo ngậy. Chúng có thể chế biến thành món ăn đa dạng như rang sả, nấu cháo, cuốn lá lốt, xào, làm nhân bánh, đồ xôi, quấn lá cây sau ăn như gỏi, nấu cháo, ăn cùng bánh đa, trộn lẫn trứng gà hoặc thịt băm để rán.
Vì trứng kiến trở thành đặc sản nhiều người săn lùng nên nghề săn trứng kiến cũng trở nên phổ biến hơn.
Một người thợ hành nghề săn trứng kiến hơn 10 năm cho biết, tháng 3 hàng năm là mùa thu hoạch trứng kiến của người dân các huyện miền núi phía Tây Thanh Hóa như Cầm Thủy, Ngọc Lặc, Quan Hóa, Thọ Xuân, Lang Chánh. Mặc dù việc lấy trứng kiến mang lại cho bà con thu nhập tương đối khá nhưng cũng đầy gian nan, kỳ công.
Đồ nghề đi săn trứng kiến gồm có sào tre dài chừng 6m, phía trên vót nhọn, gắn bao tải, chiếc thang tre và con dao sắc để đi tìm tổ kiến dưới các rặng cây trong vùng. Vì kiến bò rất nhanh nên phải làm gọn gàng, nếu chậm chạp sẽ bị kiến đốt sưng khắp chân.
Kiến thường làm tổ ở cành cây cao nhất, vị trí khó tiếp cận bằng thang nên người thợ phải leo trèo, nhích dần từng bước chân đến tổ kiến. Nếu tổ kiến ở trên cao thì dựng chéo cây sào với tổ kiến rồi đưa vào chọc thủng nơi kiến ở, nhằm tránh kiến rơi trúng người, sau đó lắc mạnh cho trứng rơi vào bao. Chọc xong tổ, thợ săn dùng bột năng bỏ vào bao tải để đuổi kiến đi, đồng thời giữ những con non nằm lại.
Thời tiết thuận lợi nhất để săn trứng kiến là vào ngày trời nắng đẹp. Khi hạ tổ kiến xuống gặp nắng to, kiến sẽ nhanh chóng tản ra ngoài bỏ lại những hạt trứng trắng muốt như gạo. Còn nếu trời mưa thì kiến cứ nằm lì bên trong tổ khó mà lấy trứng ra được.
Theo kinh nghiệm của người thợ săn trứng kiến lâu năm thì không phải loài kiến nào cũng có thể lấy trứng mà phải là loại kiến vàng ươm hoặc kiến nâu thì trứng mới thơm và ngậy. Trứng kiến đen thì mùi rất hôi, giống này còn rất lì lợm, gõ vào tổ tha hồ mà chúng không chịu ra.
Tiếp đến người thợ sẽ phải dùng cành cây để đuổi kiến bò ra khỏi mẹt rồi sàng sảy để loại bỏ cành khô. Có thể kiến sẽ cắn, bò vào người buộc người thợ phải bình tĩnh, im lặng tìm cách rảy kiến ra khỏi người bởi nếu la hét hay nhảy chồm lên thì kiến sẽ bu vào đốt nhiều hơn.
Người làm nghề săn trứng kiến có thể kiếm thêm tiền triệu mỗi tháng. Thời điểm tháng 2-3 âm lịch, kiến sinh sản nhiều, mỗi ngày có thể lấy được 5-6kg. Giá trứng kiến khoảng 200.000 – 300.000 đồng/kg, chủ yếu là đổ mối tại các nhà hàng đặc sản. Thường thì các nhà hàng, thương buôn sẽ đặt mua ngay từ cửa rừng để đảm bảo chất lượng nguồn hàng. Nếu chăm chỉ một ngày lội rừng có thể kiếm vài kg trứng kiến/ngày, thu nhập lên tới tiền triệu.
Tuy nhiên thời vụ lấy trứng kiến quá ngắn, chỉ khoảng 2 tháng. Dù có nhu cầu lớn nhưng cung không đủ cầu.
