Song thiết là một trong những kỳ môn binh khí của võ học Trung Quốc.
Binh khí này bao gồm có 2 sợi dây xích, mỗi dây dài khoảng 0,9m (chưa kể tay nắm) được cấu tạo bởi 5 lưỡi dao inox hình ôvan dày từ 3 đến 5 ly và các lưỡi dao được nối liền nhau bằng 3 khoen inox tròn. Riêng lưỡi dao cuối cùng ở cuối sợi dây dày hơn và nhọn dùng để đâm. Tay nắm của sợi dây dài khoảng 0,2m và có trục xoay để dễ điều khiển. Tương truyền binh khí này có nguồn gốc từ miền Nam Trung Quốc.
Song thiết gọn nhẹ như vậy nên có thể xếp bỏ vào túi quần hoặc túi xách tay và lúc cần thiết có thể dùng để phòng thủ hoặc tấn công đối phương khi cận chiến lẫn tầm xa.
Về kỹ thuật căn bản, Song thiết gồm các thế: loang, đâm, chụp dây, tung dây, chặn dây, hất dây, vừa đánh vừa xoay người từ trước ra sau và ngược lại, vừa đánh vừa tiến dần lên phía trước, vừa lăn tròn người vừa đánh… Khi lâm trận, võ sĩ đan chéo 2 tay, vai uyển chuyển, loang dây bao bọc người để thủ. Lúc tấn công, song thiết có khá nhiều thế: tung dây quấn lấy binh khí đối phương, hai tay song song đâm thẳng về phía trước theo bộ đinh tấn, tung dây chém chẻ từ phần đầu trở xuống, dùng bộ xà tung dây chém ống chân đối phương, hoặc kết hợp với đá bay để thu dây về, chuẩn bị đợt tấn công khác… Kỹ thuật khó nhất của Song thiết là loang dây và chụp dây (thu dây). Khi loang dây, 2 cánh tay phải luôn cặp sát hông, cổ tay thật dẻo, đường loang phải tròn, đều, che kín thân người. Chụp dây cần chính xác, khéo léo và nhanh gọn. Theo võ sư Quan Vân Triều, những tinh hoa kỹ thuật phòng thủ và tấn công của Song thiết được diễn đạt trong tài liệu sau đây:
Thiết thủ khai mã thiết tiền môn,
Xà vương lượn khúc tung mình hạc,
Tấn bộ tam môn độc giác ngưu,
Song long xuất hải xa luân vũ,
Tung hậu nghịch loan thích diện tiền,
Hồi cung hữu diện hoành thân sát,
Nhất yến xuyên mây đảo thái sơn,
Đơn thân xông trận tứ môn thành,
Vũ khúc xa luân hồi hậu thích,
Ngăn phong chắn vũ thập tự chinh,
Hoành khai tam bộ loang tiền diện,
Thiết thủ quanh minh tựa chớp giăng,
Lượn khúc xà vương phá trận dồ,
Chuyển hậu nghịch lân như mãnh hổ,
Song phi hoàn bộ thổi tiền cung.
“Nói chung, để có thể sử dụng thuần thục binh khí này (dùng một hoặc cả hai dây, đánh dài, đánh ngắn, tung ngang, tung dọc, tấn công cả 4 mặt… tùy theo ý muốn) phải mất vài năm chuyên luyện. Do gây độ sát thương cao, Song thiết chỉ được dạy cho vài cao đồ trong môn phái mà thôi”, võ sư Quan Vân Triều chia sẻ thêm.
Võ sư Quan Vân Triều từng được cố võ sư Lê Văn Kiển (1914-2003) – Chưởng môn võ phái Nam Tông – truyền dạy binh khí này cách nay nửa thế kỷ. Dày công tập luyện, với nghệ thuật thi triển bài Song thiết thật nhuần nhuyễn, võ sư Quan Vân Triều từng đoạt HCV trong Hội thi kỹ thuật giải vô địch Võ cổ truyền toàn quốc các năm 2000, 2001, 2003. Một học trò của võ sư Quan Vân Triều là Dương Quốc Cường cũng từng đoạt HCV bài thi này tại Hội thi kỹ thuật giải Võ cổ truyền trẻ toàn quốc năm 2007, 2008. Quốc Cường cũng rất được hoan nghênh và giành HCV khi tham gia biểu diễn bài binh khí này tại Liên hoan Võ thuật Thế giới ở Chungju (Hàn Quốc) năm 2013.
Gần 10 năm nay, võ sư Quan Vân Triều còn góp mặt với bộ môn bắn cung mà ông đã luyện tập hồi năm 1968.
THIỆN TÂM
