Bánh xèo okonomiyaki được xem là biểu tượng tái thiết và hòa bình của thành phố Hiroshima sau thảm họa bom nguyên tử năm 1945.
Okonomiyaki là món ăn đường phố có ý nghĩa quan trọng với lịch sử thành phố Hiroshima. Món này xuất hiện trước Thế chiến 2 với tên gọi “issen yōshoku”, hay “món ăn phương Tây giá một xu”. Nguyên liệu có phần đơn giản hơn ngày nay, chỉ gồm bột mì và nước được nấu trên đĩa sắt và trang trí bằng hành lá cắt nhỏ, cá ngừ bào.
Sau vụ ném bom nguyên tử ngày 6/8/1945 trút xuống Hiroshima, toàn bộ thành phố chìm trong đống đổ nát, hoang tàn. Những nạn nhân còn sống sót phải đối mặt tình trạng suy dinh dưỡng do đói ăn, thiếu thốn thực phẩm. Họ phải tìm cách sống qua ngày với bất kỳ lương thực nào có được. Khi đó, người dân Hiroshima chế biến lại món issen yōshoku quen thuộc với lượng lớn bột mì do Mỹ cung cấp. Họ nhặt nhạnh những mảnh kim loại từ đống đổ nát dùng làm chảo chiên tạm thời, chế biến và cho tất cả nguyên liệu có thể ăn được vào nấu.
Món ăn có khá nhiều calo, cung cấp năng lượng cho những người đang thiếu đói sau thảm họa. Sau này, nó được đổi tên thành okonomiyaki, có nghĩa là “bất cứ gì bạn thích, nướng lên”. Phiên bản hiện đại của bánh được cho thêm mì sợi xào, bắp cải thái nhỏ, thịt lợn, thêm nước xốt ngọt, phủ lên nhiều lớp mayonnaise đan chéo nhau và ít rong biển aonori khô. Phương pháp dùng chảo kim loại chế biến và làm đĩa ăn vẫn được áp dụng tới ngày nay do khả năng giữ nóng lâu.
Khi tái thiết thành phố, nhiều xe hàng rong bán bánh xèo xuất hiện khắp nơi, đặc biệt là quanh khu vực phức hợp ăn uống Okonomimura ngày nay. Sau những năm 1950, món ăn trở nên phố biến trong các tầng lớp xã hội ở mọi lứa tuổi, trở thành biểu tượng hồi phục và sức sống mãnh liệt của Hiroshima. Hiện có tới hơn 800 nhà hàng chuyên về okonomiyaki ở Hiroshima.
Shigeki Sasaki, Giáo sư đại học Kyushu, nói trên tờ Asahi Shimbun: “Okonomiyaki từ một món ăn để sinh tồn trở thành đặc sản Hiroshima. Với các sự kiện toàn cầu hiện nay, chúng tôi muốn kết hợp một thông điệp vào các món ăn, tượng trưng cho hòa bình và tái thiết của Hiroshima”.
Cuối năm 2022, bánh xèo okonomiyaki được chọn làm đại sứ quảng bá ẩm thực Hiroshima và nằm trong thực đơn dự kiến của Hội nghị thượng đỉnh G7 năm nay. Sau đó, hiệp hội Okonomiyaki, nơi có nhiệm vụ quảng bá món bánh xèo Nhật, đã tổ chức các hoạt động nghiên cứu, sáng tạo okonomiyaki kết hợp phong cách ẩm thực thế giới như bánh xèo ăn với sauerkraut (dưa cải Đức) hay ăn kèm siro lá phong kiểu Canada hoặc sử dụng mì carbonara để tôn vinh ẩm thực Italy.
Với phiên bản Mỹ, đầu bếp chế biến thành món burger okonomiyaki. Bánh xèo mang phong cách Pháp sử dụng bắp cải, giá đỗ, thịt xông khói, phô mai và trứng rán nhưng gói trong lá bánh crepe và rưới nước sốt. Okonomiyaki kiểu Anh lại được cho thêm cá và khoai tây chiên.
Hội nghị thượng đỉnh G7 diễn ra từ ngày 19 đến 21/5 tại thành phố Hiroshima (Nhật Bản), quy tụ lãnh đạo các quốc gia Nhật Bản, Đức, Pháp, Canada, Italy, Anh và Mỹ. Những câu chuyện bên lề Hội nghị thượng đỉnh G7 luôn là đề tài được quan tâm, trong đó có những món ăn được phục vụ cho lãnh đạo các quốc gia tham gia. Mỗi lần diễn ra hội nghị, nhà tổ chức luôn cố gắng đưa vào thực đơn những món đặc trưng cho ẩm thực địa phương như món kẹo bơ mặn ở hội nghị Cornwall (Anh) năm 2021 hay những món ăn nhẹ, ít thịt đặc trưng vùng núi Alps trong hội nghị ở Bavaria (Đức) năm ngoái.
Năm nay, Nhật Bản hy vọng có thể quảng bá món bánh xèo okonomiyaki – đặc sản thành phố Hiroshima, cũng là chủ nhà hội nghị G7 lần này. Thông tin về việc bánh xèo được lựa chọn xuất hiện trong thực đơn chiêu đãi lãnh đạo thế giới được lan truyền trước đó vài tháng, khiến các nhà hàng bận rộn chuẩn bị cho các đơn hàng tăng đột biến. Nhà lãnh đạo Anh Sunak đã thử làm món okonomiyaki trong khuôn khổ sự kiện.
Theo Mainichi, hôm 21/5, bà Yuko Kishida, Phu nhân Thủ tướng Nhật bản Fumio Kishida và bà Kim Keon Hee, Đệ nhất Phu nhân Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol dùng bữa trưa với món okonomiyaki tại Hiroshima. Hai phu nhân trao đổi cởi mở về văn hóa ẩm thực hai quốc gia và những vấn đề về chăm sóc sức khỏe. Bà Yuko giới thiệu về những điểm đặc biệt của món okonomiyaki đặc sản quê hương. Thành phố Hiroshima đồng thời là quê hương của cả Thủ tướng Fumio Kishida và Phu nhân Yuko.
Theo Hà Nguyên (ngoisao.vnexpress) – Ảnh: T.H
