Vì sao Haaland không thể giúp Man City mạnh hơn?

Hình ảnh Man City thống trị Premier League đang nhạt nhòa dần. Đại diện thành Manchester vừa nhận thất bại 0-1 trước Tottenham, theo đó bỏ lỡ cơ hội thu hẹp khoảng cách với đội đầu bảng Arsenal.

Man City đang có Erling Haaland, chân sút đã cán mốc 25 bàn chỉ sau nửa mùa. Nhưng điều đó được cho là không giúp ích nhiều cho CLB chủ quản thời gian gần đây. Trước Spurs, cựu sao Borussia Dortmund không tung ra nổi cú sút nào.

Ngay cả khi tiền đạo người Na Uy lập hat-trick (4 lần), Man City vẫn đạt số bàn thắng với tỷ lệ gần tương đương mùa trước. Ở đầu bên kia sân, họ để thủng lưới nhiều hơn 40%. Vậy tại sao Haaland không thể giúp Man City mạnh hơn?

Nghịch lý Haaland

Tỷ lệ ghi điểm mỗi trận của Man City mùa này giảm từ 2,45 xuống còn 2,25. Hiệu số bàn thắng kỳ vọng (xG) của Man City giảm từ 1,86 xuống 1,29 mỗi trận. Theo đánh giá của FiveThirtyEight, xếp hạng sức mạnh của Man City giảm từ 93,5 xuống 90,8 điểm, mức thấp nhất kể từ mùa thứ hai của Guardiola tại Etihad.

Vị trí trung bình các tiền đạo của Man City nhận bóng ở mùa giải trước so với Haaland mùa này có sự khác biệt lớn. Khi ấy, dàn tiền đạo của Man City hoạt động tự do hơn. Họ được ví như những “nhà thơ” nhờ khả năng di chuyển khó nắm bắt. Không chỉ luân phiên đột phá vào vùng cấm, các cầu thủ còn thường xuất hiện ở khu vực giữa sân hoặc dạt ra cánh.

Mùa 2022/23, cách chơi đó không còn. Haaland không quan tâm đến quá trình xây dựng lối chơi ngoại trừ việc ghi bàn. Thay vì di chuyển ra xa các trung vệ, chân sút người Na Uy mắc võng trong phạm vi 5 cm trước khung thành, nhận hầu hết đường chuyền dày đặc bên trái của chấm phạt đền. Đó cũng là vị trí ưa thích của Haaland để thuận lợi trong việc vung chân trái ghi bàn. The Athletic gọi đó là “Haaland Zone (khu vực Haaland – PV)”.

Việc chơi với một tiền đạo cắm thuần túy thay đổi cấu trúc và chiến thuật dứt điểm của Man City. Do Haaland không dạt rộng ra để kéo giãn hàng thủ, các đồng đội phải tìm cách khác tạo ra tình huống 3 đối 2 có lợi, giúp họ xuyên thủng các tuyến và thực hiện những cú sút có giá trị cao.

Trong bàn thắng của Haaland vào lưới Southampton vào tháng 11, chìa khóa của việc di chuyển là tam giác rộng giữa hai cầu thủ tấn công và một ở vị trí thấp hơn, tạo ra quân số đông hơn hai hậu vệ hoạt động rộng nhất của Southampton. Nếu Man City chơi với một số 9 ảo, chẳng hạn Phil Foden, cầu thủ này sẵn sàng di chuyển và đảm nhận bất kỳ vai trò nào trong 3 vai trò tấn công này.

Ngược lại, Haaland đứng ở giữa các trung vệ, Kevin De Bruyne băng lên từ hàng tiền vệ và Joao Cancelo dâng cao để hoàn thành tam giác rộng. Pha phối hợp diễn ra thận lợi, Man City bật nhả đẹp mắt và Haaland ghi một bàn khác từ “Haaland Zone”.

Vấn đề cũng bắt nguồn từ đây. Nếu một đường chuyền không đúng lúc hay một pha cản phá bằng ngón chân xuất hiện, Man City sẽ rơi vào trạng thái không lý tưởng cho quá trình chuyển đổi sang phòng ngự. Khi ấy, Cancelo gần như vượt qua vạch vôi, Rodri dạt sang cánh trái để bọc lót cho hậu vệ này và chỉ còn Bernardo Silva ở hàng tiền vệ để cắt đường phản công.

Guardiola luôn muốn các cầu thủ hoàn thiện vị trí để giúp Man City kiểm soát mọi giai đoạn của trận đấu. “Chúng tôi không thể chuyền bóng lên xuống quá nhanh, cần tạo ra nhịp độ với hàng nghìn hay hàng triệu đường chuyền vào đúng thời điểm”, Guardiola giải thích.

Điều này cản trở Haaland, một trong những cầu thủ nhanh nhất hiện tại. Cựu sao Borussia Dortmund không muốn gì hơn là cách chơi đưa bóng nhanh từ đầu này sang đầu kia sân. Guardiola không thích kiểu triển khai như vậy.

“Chúng tôi nên dành nhiều thời gian hơn ở 1/3 cuối sân, tung ra nhiều đường chuyền hơn”, Guardiola nói sau trận hòa 3-3 trước Newcastle hồi đầu mùa.

Nỗ lực của Guardiola

Chống phản công là vấn đề lớn của Man City, đặc biệt trên sân khách. Trước Newcastle là lần đầu trong số 5 trận mùa này, Man City để đối thủ thực hiện từ 6 pha phản công nhanh trở lên. Trong cả mùa 2021/22, con số này chỉ dừng lại ở 2 trận.

Guardiola thử nghiệm nhiều đội hình khác nhau để kiểm soát trận đấu mà không cần tới số 9 ảo. Ông dựa vào Jack Grealish để làm chậm nhịp độ ở cánh. Ilkay Gundogan, có sở trường xâm nhập vùng cấm bên cánh trái trở thành sự bổ sung tự nhiên cho Haaland. Anh được ra sân nhiều hơn thay vì Bernardo Silva.

Thay đổi lớn nhất nằm ở hàng thủ. Vị trí của Cancelo tưởng chừng không thể thay thế trước đây bị Nathan Ake, một trung vệ lệch trái thiên về phòng ngự, đẩy lên ghế dự bị để kiểm soát và đối phó với các quá trình chuyển đổi lối chơi.

Bên cánh phải, Guardiola bắt đầu yêu cầu hậu vệ di chuyển vào hàng tiền vệ thường xuyên hơn trong khi các cầu thủ chạy cánh lùi thấp hơn để khỏa lấp khoảng trống. Thay vì sự đối xứng đáng sợ thường thấy, cảm giác Man City vẫn đang tìm cách lắp các mảnh ghép lại với nhau.

Cái giá phải trả cho những bàn thắng của Haaland là ít đường chuyền hơn và đội hình kém linh hoạt hơn. Man City phải đẩy cao nhịp độ tấn công và ít chạm bóng hơn ở hầu hết mọi nơi bên phần sân đối phương, ngoại trừ khu vực vòng tròn trung tâm. Thay vì đẩy bóng xuống gần rìa vùng cấm, Man City bị áp lực phải chuyền bóng qua lại nhiều hơn.

Haaland làm chính xác những gì cần, thổi bay mọi hàng thủ trong mùa đầu tiên tại Premier League. Man City vẫn là một trong hai hoặc ba đội mạnh nhất thế giới. Nhưng Guardiola chưa tìm ra phương án tối ưu giúp Man City hoạt động trơn tru khi có Haaland.

“Không dễ để dạy một cỗ máy ghi bàn cách làm thơ”, The Athletic kết luận.